-  Əksər hallarda yeniyetmələrin psixoloji durumunda böhran vəziyyəti yaranır. Onlar həyata keçməyən arzularının, ödənilməyən tələbatlarının, yaşaya bilmədikləri uşaqlıqlarının həsrətini çəkirlər.  Bəzi nümunələrdə isə ilk vaxtlar qısamüddətli "xoşbəxtlik hissi” yaşanılır. Dəbdəbəli nişan, xına mərasimi, toy məclisi və bahalı hədiyyələr yeniyetmənin gözünü boyuyur. Təriflənmək, diqqət mərkəzində olmaq onların xoşuna gəlir. Amma ailə həyatının cox ciddi məsuliyyətləri ilə qarşılaşanda "xoşbəxtlik hissi” öz yerini ciddi sarsıntı və təəssüf hissinə verir.

- Uşağın ümumi inkişafına təsir edən faktorlar içərisində ən önəmlisi valideyn qayğısıdır. Fiziki, fizioloji, əqli və psixoloji cəhətdən uşağın inkişafı, ona olan münasibətlə birbaşa bağlıdır.  18 yaşına çatmayan valideynlərin himayəsi altında doğulan və böyüyən uşaqların psixoloji vəziyyəti olduqca acınacaqlıdır. Çünki bu valideynlərin uşaq inkişafı ilə bağlı bilik, bacarıq və səriştəsi yoxdur. Bu uşaqlar pedoqoji baxımsızlığa məruz qalırlar. Onların istedad və qabiliyyətləri inkişaf etdirilmir. Özünü  bədbəxt və depressiv hiss edən ananın mənfi emosiyaları uşağa keçir. 

 

-  Bu suala birmənalı şəkildə cavab vermək olmaz. Vəziyyət şəxsə və qrupa, hətta məkana(şəhər və kənd) görə dəyişir. Bəzi hallarda yeniyetmələr arasında sevgi münasibətləri, onların birlikdə yaşamaq cəhdləri (qoşulub qaçma) hətta valideynləri toy etmək məcburiyyəti qarşısında qoyur. Başqa bir nümunədə isə azyaşlı qızlar yaşca özlərindən boyük oğlanların təsiri altına düşür, mütəmadi olaraq manipulyasiya (Manipulyasiya —idarə edən insanın mənafeyinə uyğun şəkildə digər bir insanın davranışının gizli idarə olunması prosesidir) olunurlar. Şəhvət hissi ilə sevgi hissini ayırd etməkdə çətinlik çəkirlər. Nəticədə qarşı tərəfin əsl məqsədi ortaya çıxanda yeniyetmələr çox böyük xəyal qırıqlığına uğrayırlar.  Şəhər və kənd mühitini analiz edərkən biz fərqli mənzərə ilə qarşılaşırıq. Şəhərdə yaşayan yeniyetmələr arasında nigahdan əvvəl cinsi yaxınlıq halları daha çox olsa da bu vəziyyət nigaha daxil olmaqla nəticələnmir. Kənd mühitində isə  bu vəziyyətin ifşa oluması çox ciddi problem kimi (namus  məsələsi, namus cinayətləri) qəbul olunur və məsələnin həllinə tərəfləri nigaha məcbur etməklə nail olurlar.

- Valideynlər  uşaqları çox vaxt istədikləri kimi yönləndirirlər. Çünki, yeniyetməlik yaş dövrünün əsas xüsusiyyətlərindən  biri özünü başqalarının  gözü  ilə görmək, onların sözləri ilə qiymətləndirməkdir. Bu yaşda uşağa "sən təhsildə uğur qazana bilməzsən” deyildiyində onda özünə inam hissi aşağı düşür. Psixoloji cəhətdən inadırmağa çalışırlar ki, ailə həyatı onun gələcəyinin qarantıdır.  Çox vaxt uşaqlar hesab edirlər ki, valideynlər onlar üçün hər şeyin ən yaxşısını arzu edir və həyata keçirirlər. 

- Ailənin digər üzvləri bu hala biganə qaldıqda və yaxud da təşviq edici sözlər dedikdə vəziyyət dəyişmir. Amma bacı, qardaş və ya nənə, baba bu vəziyyətlə barışmasa və mübarizə aparsa, yeniyetmənin həyatı yaxşı mənada dəyişə bilər. Çünki həyatın kövrək, böhranlı və təlatümlü dövründə verilən mənəvi dəstək, söylənilən ümidverici sözlər uşaqların nikaha girməsinə mane olar və təhsillərini davam etdirməkdə, uğurlu kariyera və xoşbəxt gələcək üçün zəmin yaradar.