"Bu xəstəliklə bağlı profilaktik fəaliyyətlər genişlənməlidir" - HƏYƏCAN TƏBİLİ
Azərbaycanda son illərdə bəzi xəstəliklər üzrə xəstələnənlərin sayında nəzərəçarpacaq artım müşahidə edilir. Eyni zamanda, psixi və davranış pozuntularından əziyyət çəkənlərin sayında da ciddi artım var. Əvvəllər bir ildə 10,8 min nəfər bu xəstəliklə əlaqədar müalicə almışdısa, ötən il 22,3 min insan eyni xəstəlikdən müalicə alıb. Cəmi 10 ildə psixi və davranış pozuntularından əziyyət çəkənlərin sayı 2,06 dəfə artıb.
Bu vəziyyətin əsas səbəbləri nələrdir? Sözügedən artımla bağlı həyəcan təbili çalınmalıdırmı?
Bununla bağlı Sfera.az-a açıqlama verən klinik psixoloq, psixoterapevt Rövşən Nəcəfov deyib ki, psixoloji pozuntular və psixi xəstəliklər müxtəlif səbəblərdən yaranır.
Müsahibimizin sözlərinə görə, müşahidə və müayinə etmədən hansısa diaqnoz qoymaq doğru deyil:
“Təcrübə göstərir ki, doğuş problemi, baş vermiş hansısa travma hadisəsi, genetik faktorlar kimi səbəblər müşahidə və müayinə zamanı diqqətdə saxlanılır. Erkən nikahlar və qohum evliliyi yaranmış faktoru tətikləyir və inkişaf etdirir. Statistikada bir say göstərici belə çoxdur. Sos siqnalının verilməsi üçün problemin böyüməsinə və ya hansısa say göstəricisinə ehtiyac yoxdur. Psixoloji pozuntular və psixi xəstəliklərə qarşı preventiv və profilaktik fəaliyyətlər genişlənməlidir. Psixoloji maarifləndirmə aparılmalıdır”.
R.Nəcəfov bildirib ki, evlilik öncəsi də tibbi müayinə və psixoloji konsultasiya olmalıdır:
“Sağlam uşağın dünyaya gəlməsi üçün ailədə sağlam psixoloji mühit formalaşmalıdır. Valideynlər övladlarının psixi sağlamlıqlarına qarşı biganə yanaşmamalıdırlar. Bəzi hallar var ki, yaranmış mənzərənin problemini aydın görmək olur. Ailə üzvləri psixi xəstə olan fərdlərini cəmiyyətdən gizlədirlər. Cəmiyyətin qınağından utanırlar və qərəzindən qorxurlar. Hətta “evləndirək düzəlsin” kimi düşüncə ilə riski böyüdürlər. Riski minimuma endirmək üçünsə addımlar atılmalıdır. Bütün ağrılar kimi psixi ağrılar da müalicə edilməlidir”.
Günay Rəsulqızı
