23 il əvvəl Sknilov aerodromunda faciə: Pilotların səhvləri ucbatından 80-ə yaxın insan öldü
Lvovdakı Sknilov aerodromunda keçirilən aviaşouya 10 minə yaxın tamaşaçı gəlib
Aviasiya şouları tarixində ən böyük fəlakət 27 iyul 2002-ci ildə Lvovdakı Sknilov aerodromunda baş verib. “Su-27” qırıcısı tamaşaçıların üstünə düşüb, hadisə qurbanların və yaralananların sayına görə dünya üçün şok olub.
Sfera.az bu tarixi faciənin məqamlarını və onun səbəblərini təqdim edir.
Ukrayna Hərbi Hava Qüvvələrinin 14-cü Hərbi Hava Korpusunun 60 illik yubileyi zamanı aerodromda gözlənilmədən “Su-27” təyyarəsi tamaşaçıların üzərinə düşüb.
Aerobatika elementləri ilə nümayişə 10 minə yaxın tamaşaçı gəlib, onların arasında çoxlu uşaqlar da olub. Nümayiş uçuşları “Ukrayna Şahinləri” qrupunun birinci dərəcəli pilotları – polkovniklər 45 yaşlı Vladimir Toponar və 49 yaşlı Yuri Yeqorov tərəfindən həyata keçirilib.
Pilotlar əvvəlcə MiQ-29 qırıcısında çıxış etmək istəyiblər
Əvvəlcə pilotların 114-cü Taktiki Aviasiya Briqadasının MiQ-29 qırıcısında çıxış etmələri planlaşdırılsa da, hava şəraiti ilə əlaqədar təyyarə İvano-Frankovskdan Lvova çatdırılmayıb. Buna görə də pilotlar 9-cu Qırıcı Aviasiya Alayından “Su-27” alıblar.
“Su-27” kritik dərəcədə aşağı hündürlükdə yarım dövrəni tamamlayarkən qəzaya uğrayıb. Pilot yerə çırpılmamaq üçün təyyarəni üfüqi uçuş üçün düzəldib, lakin stabilizator ağacı, qanad isə uçuş-enmə zolağının beton örtüyün tutub.
Daha sonra “Su-27” “Su-17M4R”ə çırpılıb və onun sağ qanadı İl-76 yük təyyarəsinin örtüyünü tutub. Təyyarə öz oxu ətrafında üç dəfə dönərək şounun qonaqlarının üzərinə düşüb və partlayıb.
Toqquşma zamanı pilotlar havaya qalxıb və yüngül xəsarətlər alıblar.
Qəzada 28-i uşaq olmaqla 77 nəfər həlak olub, 500-ə yaxın insan müxtəlif dərəcəli bədən xəsarətləri alıb. Faciəli hadisə qurbanların və yaralananların sayına görə dünya üçün əsl şok olub.
Sknilov təyyarə qəzasının səbəbləri. Günahkarlar necə cəzalandırıldı?
Faciənin əsas səbəbi ekipajın hərəkətlərindəki səhvlər hesab olunur. Belə ki, təyyarə təhlükəsiz zonadan kənarda uçub.
Araşdırma zamanı aşağıdakı pozuntular aşkar edilib:
Yanlış uçuş planlaması. Manevrlər zəif düşünülmüşdü və pilotlar seçilmiş fiqurun təhlükəsini nəzərə almayıb və trayektoriyanı vaxtında dəyişməyiblər;
Ekipaj qapalı məkanda belə riskli fiqurları yerinə yetirmək üçün lazımi təlim almamışdı;
Pilotlar müəyyən edilmiş təhlükəsizlik standartlarına və tələblərinə əməl etməyiblər;
Hava şousu tamaşaçılar üçün təhlükəsizlik tədbirlərinin pozulması ilə təşkil edilib: hasar çəkilməyib və insanlara nəzarət edilməyib.
Pilotlar günahlarını etiraf etməyərək, hava şousunun özünün zəif təşkil olunduğunu bildiriblər; uçuş xəritələri ərazinin topoqrafiyasına uyğun gəlməyib və əvvəllər məşq etmədikləri təyyarədə mürəkkəb manevrlər edilməli idi.
Su-27 pilotu Vladimir Toponar 14 il həbs cəzası alsa da, əslində 11 il cəza çəkib. İkinci pilot Yuri Yeqorov səkkiz il həbs cəzası alsa da, cəmi 2,5 il çəkib.
Hərbi Apellyasiya Məhkəməsi Toponarı 7,2 milyon qrivna, Yeqorovu isə məhv edilən təyyarəyə görə 2,5 milyon qrivna cərimələyib.
Daha 12 nəfərə qarşı cinayət işi açılıb. 14-cü korpusun komandiri Anatoli Tretyakov 6 il həbs cəzası alaraq 2007-ci ildə azadlığa çıxıb.
Uçuş direktorunun köməkçisi, polkovnik-leytenant Yuri Yatsyuk - beş il (təxminən üç il xidmət etmişdi). Korpusun Uçuş Təhlükəsizliyi Xidmətinin rəhbəri Anatoli Lukinıx 4 il şərti cəza alıb.
Qurbanların ailələrinə hər ölən üçün 10 min qrivnadan 100 min qrivnaya qədər ödənilib, yaralıların əksəriyyəti əlil olmasına baxmayaraq, daha kiçik məbləğlər alıb.
Sknilivdə baş verən faciədən sonra Ukraynada aviaşouların nümayişinə qadağa qoyulub, “Ukrayna Şahinləri” qrupu dağılıb.
Aysel
