Meymun çiçəyi tüğyan edir: Peyvəndlər virusa yoluxma hallarının qarşısını alırmı?

Meymun çiçəyinin təhlükəli və inanılmaz dərəcədə yoluxucu yeni ştammı (meymun nəcisi də adlandırılır-red.) bütün dünyada yayılır. Xəstəlik alimləri bu təhlükəli düşmənlə mübarizə yollarını axtarmağa məcbur edir.


Sfera.az bildirir ki, alimlər xəstəliyə qarşı hətta bir peyvəndin də orqanizmi əhəmiyyətli dərəcədə qoruya bildiyini aşkar ediblər.

Alimlərin son məlumatlarına görə, çiçək xəstəliyinə qarşı peyvəndin hətta bir dozası infeksiya riskini təxminən 60% azalda bilər. Onu da qeyd edək ki, bu effektivlik virusun növündən asılı olaraq dəyişə bilər. Xəstəliyin yeni təhlükəli ştammı bütün dünyaya yayıldıqca, vaxtında peyvənd edilməsi birdən çox insanın həyatını xilas edə bilər.
 

Hal-hazırda Konqo Demokratik Respublikasında meymun çiçəyinə (nəcisi) yoluxma hallarının artması, əsasən “clade Ib” adlı bir versiyaya görə baş verir. Əvvəlcə çiçək xəstəliyi ilə mübarizə üçün hazırlanmış peyvəndlər istifadə olunur, lakin onların virusun bu xüsusi variantına qarşı effektivliyi qeyri-müəyyən olaraq qalır. Bunu daha yaxşı başa düşmək üçün Kanadanın Toronto şəhərindəki Kliniki Qiymətləndirmə Elmləri İnstitutunda Şarmistha Mişranın başçılıq etdiyi komanda “JYNNEOS”, “Imvanex” və “Imvamune” kimi tanınan “MVA-BN” peyvəndinin effektivliyini təhlil ediblər.


Bu peyvənd 2022-ci ildə Qərb ölkələrində “clade IIb” variantının səbəb olduğu çiçək xəstəliyi zamanı geniş istifadə edilmişdir. Tədqiqatlar göstərir ki, “MVA-BN”nin çiçək xəstəliyinə qarşı effektivliyi 36-86% arasında dəyişir. Bu dəyişkənlik müxtəlif yaşlarda, yerlərdə və sağlamlıq vəziyyətlərində olan insanları əhatə edən tədqiqatların müşahidə xarakteri ilə bağlı ola bilər. Hal-hazırda davam edən təsadüfi nəzarət sınaqları 2022-ci ildə baş verən epidemiyadan daha çox təsirlənən kişilərlə cinsi əlaqədə olan gey, biseksual və s. də hədəf alır.


Bu arada, tədqiqat komandası sınaqları simulyasiya etmək üçün mövcud tibbi məlumatlardan istifadə edib. Onlar Kanadada çiçək xəstəliyinə yoluxma riski yüksək olan 6000-dən çox kişini müayinə ediblər. Bu kişilərin təxminən yarısı “MVA-BN” peyvəndinin bir dozasını almış, digər yarısı isə peyvənd edilməmiş qalmışdır. Araşdırma, peyvənd edilməmiş qrupdakı 50 kişidə çiçək xəstəliyinə tutulduğunu, peyvənd edilmiş qrupdakı 21 kişi ilə müqayisədə peyvəndi alanlar üçün riskin 58% azaldığını göstərir.


Alimlər hesab edirlər ki, bu peyvəndin “clade Ib”” variantına qarşı nə dərəcədə yaxşı işlədiyini müəyyən etmək və çiçək xəstəliyinin şiddətinə təsirini qiymətləndirmək üçün əlavə araşdırmalara ehtiyac var. Bu tədqiqat peyvənd strategiyalarını optimallaşdırmaq və çiçək xəstəliyinin, xüsusən də variantların yayıldığı bölgələrdə yayılma dərəcəsini anlamaq üçün kritik ola bilər.

Xanım

Sfera.az