İslam dinində bu gecə və xüsusiyyətləri haqqında çox bəhslər edilmişdir. Hədislərə görə, qəbirdə ilk gecə ölünün müxtəlif mərhələlərə tabe tutulacağı çox əhəmiyyətli bir gecədir. İlk olaraq Ruman adlı bir mələk, əməl dəftərini yaratmaq üçün qəbirə gəlir, sonra "Nəkir və Münkər” və ya "Bəşir və Mübaşşir” adlı iki mələk qəbirə gələrək ölünün inanc və etdikləri əməllər haqqında ölünü sorğuya çəkərlər.

Vəhşət namazı kimi bəzi əməllər, bu gecə ölü üçün yaşanacaq çətinliklərin yüngülləşməsinə səbəb olur. Qəbirdə ilk gecə möminlər üçün gözəl, kafirlər və günahkar kəslər üçün olduqca çətin və qorxunc keçəcək.

Çoxu mütəkəllim və mühəddis, qəbir sualı və cavablarının bu maddi bədənlə olacağı fikirindədir, ancaq buna qarşı filosofların çoxuna görə bərzəx bədəni ilə bu reallaşacaq. Filosofların bərzəx aləminin gecə və gündüzləri üçün özlərinə xas təbirləri var.

Ölünün qəbrə qoyulması ilə birlikdə qəbirdə ilk gecə başlayır. Bu gecə ölünün başına gələn özündən qaça bilməyəcəyi ən ağır və çətin bir gecədir. Ölünün qəbirdəki vəziyyəti etdikləri əməllər, inanclar və dünyaya olan maraq və əlaqəsinə bağlı olaraq olduqca şiddətlidir.

Ölü sahiblərinə, ölü dəfn edildikdən sonra ölünün yalnız buraxılmaması və ona təlqin edərək, nəkir və münkər’in suallarına cavab verə bilməsi üçün ölüyə köməkçi olmaları istənmişdir. (7) Ölünün gözəl əməlləri, vermiş olduğu sədəqələr, qıldığı namazlar (0000) və orucuna əlavə olaraq hədiyyə namaz, vəhşilik namazı kimi bəzi ibadətlər ölünün qəbir zorlularından xilas olmasına və ya azalmasına səbəb olur.

qəbir əzabı

Qəbirdə yaşanacaq qatı və kəsin hadisələrdən biri də qəbir sıxmasıdır. Hədislərdə özündən "Zağtatu’l-Kabr” deyə bəhs edilmişdir. İmamların (A.Ş) səhabələri hər daim onlara bu mövzularda suallar soruşmuş və bunun bütün hər kəsi əhatə etdiyini öyrənmişlər.

Əbu Bəsir, İmam Sadiqdən (A.Ş): "Qəbir sıxmasından kimsə xilas olacaq mı?” Deyə soruşduğunda, İmam belə cavab vermişdir: "Qəbir sıxmasından Allaha sığınırıq; qəbir sıxmasından xilas insan sayı çox azdır. "(10)