Avropada genetik fəlakət - Donor 10 uşağa ölümcül xəstəlik ötürüb
Avropada genetik xəstəliklə bağlı narahatedici bir hadisə baş verib. Nadir rast gəlinən xərçəng növünə səbəb olan genetik mutasiyanı daşıyan bir donorun sperması ilə dünyaya gələn 67 uşaqdan 10-na xərçəng diaqnozu qoyulub. Hadisə “genetik fəlakət” kimi qiymətləndirilir.
Sfera.az xarici mediaya istinadən xəbər verir ki, hadisə, iki ayrı ailənin uşaqlarında nadir genetik mutasiyaya bağlı xərçəng halları müşahidə edildikdən sonra üzə çıxıb.
Müstəqil şəkildə süni mayalanma klinikalarına müraciət edən ailələrin istifadə etdiyi spermlərin eyni Avropa Sperm Bankından əldə olunduğu müəyyən edilib. Araşdırmalar nəticəsində donorun bəzi sperma nümunələrində “TP53”genində təhlükəli bir mutasiya aşkar edilib. Bu mutasiya, ciddi irsi xərçəng riski yaradan “Li-Fraumeni sindromu” ilə əlaqələndirilir.
Avropanın müxtəlif genetik və pediatriya mərkəzləri tərəfindən aparılan araşdırmalar zamanı 8 ölkədə 46 ailəyə aid 67 uşaq test edilib. Onlardan 23-də mutasiya müəyyən olunub və 10 uşağa xərçəng və “non-Hodgkin lenfoma” daxil olmaqla müxtəlif növ xərçənglər diaqnozu qoyulub.
Fransanın Rouen Universitet Xəstəxanasının biologiya mütəxəssisi Edvige Kasper bu məsələni İtaliyanın Milan şəhərində keçirilən Avropa İnsan Genetikası Cəmiyyətinin konfransında təqdim edib.
O bildirib:
“Avropa üzrə hər donor üçün doğulan uşaq və ailələrin sayına məhdudiyyət qoyulmalıdır. Bu, genetik xəstəliklərin anormal yayılmasının qarşısını almaq üçün vacibdir”.
Kasper əlavə edib ki, bütün donorlar üçün tam genom analizi aparmaq real deyil, lakin bu kimi hallar genetik risklərin nə qədər ciddi ola biləcəyini göstərir.
Avropa Sperm Bankı hər donor üçün 75 ailə limiti tətbiq etdiyini bildirərək, bu hadisədə bütün əlaqədar klinikaların məlumatlandırıldığını açıqlayıb.
Mütəxəssislər süni mayalanma sahəsində genetik yoxlamaların gücləndirilməsini və donor istifadəsində sərt beynəlxalq qaydaların tətbiqini tələb edirlər.
Bəsti Rəfizadə
Sfera.az
