Əgər siz nə vaxtsa qastrit, reflü və ya mədə yanmasından əziyyət çəkmisinizsə, mədə turşusunun nə qədər güclü olduğunu bilirsiniz. Amma əsl təəccüblü olan odur ki, bu turşu təkcə yediyimiz qidaları deyil, hətta metal səthləri belə əridəcək qədər güclüdür. Əslində, mədədə bu turşu ilə davamlı döyüşdə olan bir qoruyucu sistem var.

Sfera.az bu barədə maraqlı məlumatıarı təqdim edir.

Mədəmizi belə güclü turşudan nə qoruya bilər? Bəs niyə bu turşu öz mədəmizi deşmir?

Cavab sadədir: selik. Bəli, bir az qəribə səslənir, amma mədəmizin içini örtən bu qalın və sürüşkən təbəqə görünməz bir qalxan kimi fəaliyyət göstərir. Mədənin selikli qişasını örtən selik, tərkibindəki "musin" adlı böyük qlikoproteinlər sayəsində həm sürüşkən, həm də həzmə davamlı bir quruluş yaradır.

Bu musin iki fərqli təbəqəyə birləşir, biri qalın və mədə divarına yapışır, digəri daha boş və sürüşkəndir. Xüsusilə boş təbəqə bağırsaq mikrobiotamızı təşkil edən faydalı bakteriyaların yaşadığı ərazini təşkil edir və onları mədə turşusundan qoruyur.

Bu mədə turşusu nə qədər güclüdür?

Turşu parietal hüceyrələr tərəfindən istehsal olunur və pH səviyyəsi 0,8-ə qədər aşağı düşə bilər, bu, demək olar ki, təmiz turşu səviyyəsinə bərabərdir. Normalda, mədə şirəsi ilə qarışdırıldıqda, pH 1 ilə 3 arasında balanslaşdırılır, lakin bu formada belə hələ də kifayət qədər aşındırıcıdır. Buna görə də selik təkcə fiziki bir qalxan deyil, həm də tərkibindəki bikarbonat sayəsində turşunu zərərsizləşdirən kimyəvi müdafiə xəttidir.

Yeri gəlmişkən, ürək yanması üçün dərmanlar adətən bikarbonat ehtiva edir, çünki turşu balansı pozulduqda təbii təmir agenti kimi işləyir. Başqa sözlə, mədəmiz kiçik, lakin çox ağıllı bir laboratoriya kimi fəaliyyət göstərir.

Bəs bu müdafiə sistemi çökərsə nə olar?

Mədənin selikli təbəqəsi zəifləyirsə, işlər yaxşı getmir. Bəzi bakteriya və parazitlər bu qoruyucu baryeri keçərək birbaşa mədə toxumasına çataraq iltihaba və müxtəlif mədə xəstəliklərinə səbəb ola bilir. Məsələn, qan damarlarının olduğu nahiyədə mədə xorası əmələ gəlsə, daxili qanaxmaya səbəb ola bilər, ya da qoparsa, mədə turşusunun qarın boşluğuna sızması kimi təcili müdaxilə tələb edən həyati əhəmiyyətli vəziyyətlər yarana bilər.

Ancaq ən çox rast gəlinən problemlərdən biri - Reflüks mədədən daha çox yemək borusunu hədəf alan mədə turşusudur. Mədəaltı vəz qapağı bütöv deyilsə, mədə turşusu yuxarıya doğru sızır və bu tanış yanma hissi yaradır. Siqaret və spirt kimi faktorlar da bu vəziyyəti daha da pisləşdirir.

Aysel

Metalı belə əridə bilən mədə turşusu mədəmizi necə olur ki korlamır?