Osmanlı İmperiyası bütün mövcudluğu boyu sultanlıq sistemi ilə idarə edilmişdir. Bu sultanlardan bəziləri çox uğurlu olduqları üçün bu gün də hörmətlə yad edilir. Ancaq bəziləri buraxdıqları çox pis izlərlə anılır. Bütün sultanlar az-çox tarix səhifələrində öz yerlərini tutsalar da, bəzilərinin heç adı belə çəkilməyib. Adı tarix səhifələrində unudulan şahzadə Süleyman Çələbinin həyatını haqqında eşitmisinizmi?
 

Sfera.az bu dəfə eyş-işrət düşkünü olan Şahzadənin kəndlilər tərəfindən öldürülməsinin təfərrüatlarını təqdim edir.
 

1402-ci ildə Yıldırım Bəyəzidin hakimiyyətinə qədər böyük yüksəliş yaşayan Osmanlı İmperiyasına böyük zərbə gəldi. Teymurun komandanlığı ilə irəliləyən Teymurilər İmperiyası Ankaraya qədər gəlib çatdı. Müharibədə ilk dəfə fillərlə qarşılaşan Osmanlı imperiyası nə edəcəyini bilmədiyi üçün ilk böyük məğlubiyyətini aldı. Beləliklə, 11 illik “Interregnum” dövrü başladı. Dövrün sultanı Yıldırım Bayezid Teymur tərəfindən əsir alındı ​​və meydan dörd şahzadəyə qaldı...
 

Dörd qardaşın mübarizəsi

Yıldırım Bəyəzidi əsir götürən Teymur, Bəyəzidin dörd oğlunu müxtəlif yerlərə göndərir. Teymurun məqsədi dörd qardaşın padşahlıqlarını davam etdirmək üçün bir-birinə qarşı çıxması idi. Bu vəziyyət Osmanlı İmperatorluğunu çaşdırmağa kifayət edərdi. Beləliklə, Osmanlı İmperiyasında ayrı-ayrılıqda hökm sürəcək dörd şahzadə var idi. Amasyada Mehmet Çələbi, Balıkəsirdə İsa Çələbi, Bursada Musa Çələbi, Rumelidə Süleyman Çələbi hökmdar olacaqdı.
 

Süleyman Çələbi daha rahat idi

Dörd qardaş arasındakı ilk hərəkət İsa Çələbidən gəldi. İsa Çələbi Musa Çələbiyə hücum edərək Bursanı tutdu. Musa Çələbi qardaşı Mehmet Çələbinin yanına getdi. Mehmet Çələbi bunun üzərinə İsa Çələbiyə xəbər göndərdi. Mesajda “Osmanlı dövlətini birlikdə idarə edək” yazırdı. Lakin İsa Çələbi dövləti tək idarə etmək istədiyi üçün qardaşı ilə görüşməyib. Bunun üzərinə Mehmet Çələbi İsa Çələbiyə hücum etdi və İsa Çələbini öldürtdü. Bu arada Süleyman Çələbi vəzifəsinə görə üç qardaşından uzaq idi. Bundan əlavə, Osmanlı İmperiyasının bir çox dövlət adamı onun olduğu yerdə olduqları üçün qardaşlarından daha rahat idi.

 

Bizans dövlətinə verilən imtiyazlar

Rumelidə hökmdarlıq edən Süleyman Çələbi vəzifəsinin rahatlığı və bir çox dövlət xadiminin dəstəyi ilə ən üstün şəxs idi. Yenə də özünü daha da gücləndirmək istəyirdi. Bunun üçün Bizans imperatoru II. Manuellə müqavilə bağlayaraq Bizanslılara bir çox imtiyazlar verdi. Bu müqaviləyə görə Osmanlı İmperatorluğu ; Xristian məhbuslar azad ediləcək, Osmanlı gəmiləri Bizansın icazəsi olmadan boğazlardan keçməyəcək, Bizans illik təzminat ödəmədən müstəqil dövlət olacaq öhdəliklərini üzərinə götürdü. Bu yolla Bizans Süleyman Çələbiyə dəstək verməyə başladı.

Süleyman Çələbi ilk olaraq İsa Çələbini Anadoluya göndərmişdi, lakin o, uğursuz olduğu üçün növbə ona çatmışdı. Süleyman Bizansdan aldığı dəstəklə Anadoluya gəldi. Bursaya gedib əylənməyə başı qarışanda onun irəliləməsi yarımçıq qalmışdı. Süleyman Çələbinin əyləncə həyatı dövlət adamlarını narahat etməyə başladı. Yəni dövlət adamları bir-bir Süleyman Çələbidən dəstəyini geri çəkəcəkdilər.
 

Onu azdıran ən böyük amil qış fəsli idi
 

Süleyman Çələbi səltənətlərdə əylənərkən Musa Çələbi; Rumeli torpaqlarına çatdı. O, hətta Valaxiya Dövlətinin dəstəyini də aldı. Xəbəri öyrənən Süleyman Çələbi Rumeliyə qayıtdı və Musa Çələbi ilə qarşılaşdı və döyüşdülər. Qalib Süleyman Çələbi oldu. Məğlub olan Musa Çələbi Valaxiya torpaqlarına doğru qaçmağa başladı. Süleyman Çələbi 'Qış gəlir' dedi. Onun arxasınca getməyə cəhd etmədi. Belə ki, o, Ədirnədə qaldığı yerdən əyləncə həyatına davam edib. Heç bir hazırlıq görməyən Süleyman Çələbiyə qarşı Valaxiya torpaqlarında güclənən Musa Çələbi var idi. Hərbi dəstək toplayan Musa Çələbi Rumeliyə doğru hərəkət etdi.
Qaçdığı kənd Süleyman Çələbinin sonunu gətirdi…
 

Musa Çələbi Rumeliyə gələndə Süleyman Çələbi həmişəki kimi əylənirdi. Məğlub olacağını anlayan Süleyman Çələbi bir neçə adamı ilə Bizans torpaqlarına doğru hərəkət etdi. Amma söz Dügenciler kəndinə gələndə işlər gözlədiyi kimi getmədi. Süleyman Çələbinin ona yol göstərən köməkçisi ona xəyanət etdi. Kənd camaatına Süleyman Çələbi öldürsələr, mükafat verəcəklərini söylədilər və kəndlilər Süleyman Çələbini öldürdülər. Lakin o, bu doqquz il ərzində heç bir kitab belə yazmamışdı. On bir il davam edən İnterregnum Mehmet Çələbinin hakimiyyətə gəlməsi ilə sona çatdı.

Aysel

Sfera.az