İqtisadiyyat elmləri üzrə "Nobel" mükafatının qalibləri bəlli olub. Daron Acemoglu, Saymon Conson və Ceyms A.Robinson 2024-cü ilin laureatları elan edilib.Laureatlar arasında erməni əsilli türkiyəli alim, professor Daron Acemoğlu xüsusilə diqqət çəkib.

Sfera.az-ın məlumatına görə, Daron Acemoğlu Türkiyədən olan üçüncü Nobel laureatıdır. Daha əvvəl əslən Türkiyədən olan yazıçı Orxan Pamuk və kimyaçı alim Aziz Sancar Nobel mükafatına layiq görülmüşdülər.

Bəs Daron Acemoğlu kimdir?

Türkiyə mənbələrinin məlumatına görə, 3 sentyabr 1967-ci ildə İstanbulda anadan olan Əcəmoğlu erməni əsillidir. Onun atası da, anası da erməni milliyyətindədidir. O, 1986-cı ildə Qalatasaray liseyini bitirib. 1989-cu ildə İngiltərədə York Universitetinin iqtisadiyyat fakültəsindən məzun olduqdan sonra 1990-cı ildə London İqtisadiyyat Məktəbində magistr və 1992-ci ildə isə elmlər namizədi dərəcələrini alıb.1992–1993-cü illərdə bu məktəbdə dərs deyib.

Əcəmoğlu 1993-cü ildən bəri dünyanın ən nüfuzlu universitetlərindən sayılan Massaçusets Texnoloji Univesitetində çalışmağa başlayıb. 2000-ci ildə professor dərəcəsi alıb. O zamandan bəri universitetin tətbiqi iqtisadiyyat fakültəsində dərs deyir. Xüsusilə gəlir və maaş qeyri-bərabərliyi mövzusunda işləri ilə tanınan Əcəmoğlunun maraqlandığı məsələlər arasında siyasi iqtisadiyyat, iqtisadi inkişaf, iqtisadi böyümə də yer alır.

O, iqtisadiyyat elminə böyük töhfə vermiş gənc alimlərə ABŞ İqtisadiyyat Dərnəyinin iki ildən bir verdiyi Con Bat Klark mükafatına və London İqtisadiyyat Məktəbinin Robert Makkenzi mükafatına layiq görülüb.

İDEAS/RePec beynəlxalq iqtisadi araşdırma qurumunun məlumatına görə, Əcəmoğlu dünyada istinad edilən ilk 20 iqtisadçıdan biridir. O, siyahıda 8-ci yerdədir.

Əcəmoğlunun iki kitabı elm dünyasında rezonans doğurub – "Modern iqtisadi böyüməyə giriş" (2009) və "Diktatorluq və demokratiyanın iqtisadi kökləri" (2005).

2010-cu ilin 100 qlobal fikir adamı arasına girməyi bacaran Əcəmoğlu Nobel mükafatına namizədlər sırasında da yer alıb. 2024-cü il 14 oktyabrda Saymon Conson və Ceyms A.Robinson ilə bərabər İqtisadiyyat üzrə "Nobel" mükafatına layiq görülüb.

Daron Acemoğlu oyun və optimallaşdırma nəzəriyyəsi ilə bağlı araşdırmaları ilə tanınan türk əsilli Asuman Özdağlar ilə evlidir və cütlüyün Arda və Aras adlı iki oğlu var. Asuman Özdağlar da Massaçusets Texnoloji İnstitutunun professorudur. D.Acemoğlunun qayınatası İsmail Özdağlar mərhum Turqut Özal hökumətində nazir işləyib.

Firuzə Əliyeva