XXI əsr insanlıq üçün həm böyük texnoloji inkişaflar, həm də ekoloji çağırışlarla dolu bir dövrdür.

Sfera.az xəbər verir ki, sürətlə artan əhali, intensiv sənayeləşmə, urbanizasiya və təbii resursların qeyri-mütənasib istifadəsi təbiətdə tarazlığın pozulmasına səbəb olur.

Bu isə yalnız təbiət üçün deyil, insan sağlamlığı və gələcək nəsillərin həyatı üçün də ciddi təhlükə yaradır. Buna görə də ekologiya və ətraf mühitin mühafizəsi mövzusu həm dövlətlər, həm təşkilatlar, həm də hər bir vətəndaş üçün prioritet məsələdir.

Ekologiya canlıların bir-birilə və ətraf mühitlə qarşılıqlı əlaqəsini araşdıran elmdir. Bu elm təbiətdəki tarazlığı, ekosistemlərin funksiyalarını və enerji dövriyyəsini öyrənərək insan fəaliyyətinin təbiətə təsirini anlamağa çalışır. Son illər ekoloji problemlər, xüsusən də iqlim dəyişikliyi, su və hava çirklənməsi, torpaqların azaldılması və biomüxtəlifliyin itməsi sahəsində artan narahatlıq doğurur.

Ətraf mühitin ən böyük düşmənləri sırasında sənaye tullantıları, avtomobil tüstüsü, plastik atıqlar, kimyəvi maddələr və meşələrin kütləvi qırılması yer alır. Bu amillər ekosistemlərin dağılmasına, heyvan və bitki növlərinin sayının azalmasına səbəb olur, həmçinin insanlarda xroniki xəstəliklərin yayılmasına şərait yaradır. Xüsusilə hava və suyun çirklənməsi ciddi sağlamlıq problemlərinə yol açır.

Ətraf mühitin mühafizəsi üçün dövlətlər müxtəlif proqramlar həyata keçirir. Milli parkların, təbiət qoruqlarının yaradılması, tullantıların idarə olunması sistemlərinin gücləndirilməsi və yaşıllaşdırma kampaniyalarının təşkili bunun bariz nümunələridir. Eyni zamanda, yaşıl enerji mənbələrinə – günəş, külək və s. – keçid, ekoloji təmiz texnologiyaların tətbiqi getdikcə vacib olur. Amma bütün bunlar ictimaiyyətin məlumatlandırılması və fərdi səviyyədə məsuliyyətin artması ilə tamamlanmalıdır.
Hər bir fərd ətraf mühitin mühafizəsinə öz töhfəsini verə bilər. Plastik torbalardan imtina etmək, su və elektrik enerjisini qənaətlə istifadə etmək, tullantıları çeşidləmək, ictimai nəqliyyatdan istifadə etmək və ya velosipedlə hərəkət etmək bu sahədə atılan sadə, amma təsirli addımlardır. İnsanların ekoloji mədəniyyətinin yüksəlməsi ümumi mühitin qorunmasında əsas faktordur.

Beynəlxalq səviyyədə də ətraf mühitin mühafizəsinə dair bir çox təşəbbüslər mövcuddur. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Davamlı İnkişaf Məqsədləri arasında ekologiyanın qorunması xüsusi yer tutur. Paris İqlim Sazişi kimi qlobal müqavilələr dövlətləri ətraf mühitin mühafizəsində daha məsuliyyətli olmağa çağırır. Bu kimi təşəbbüslərin uğuru isə milli səviyyədə həyata keçirilən tədbirlər və ictimai dəstək olmadan mümkün deyil.

Son nəticədə, ekologiya və ətraf mühitin mühafizəsi sadəcə bir elm sahəsi deyil, insan həyatının əsas təminatlarından biridir. Təbiətin sağlam olması insan sağlamlığı və iqtisadi inkişaf üçün vacibdir. Əgər biz indi ətraf mühitə qayğı göstərməsək, gələcək nəsillərə sağlam və yaşanılacaq bir planet buraxmaq mümkün olmayacaq. Bu səbəbdən hər birimizin ekologiyaya və təbiətin qorunmasına öz töhfəsini verməsi zəruridir.

Fidan Hacızadə
Sfera.az

Mövzu: Ekologiya və ətraf mühitin mühafizəsi

Qeyd: Bu yazı Medianın İnkişafı Agentliyinin dəstəyi ilə hazırlanıb

Ekologiya və ətraf mühitin mühafizəsi: Bəşəriyyətin gələcəyi bundan asılı olacaq