Yaponiyada artıq çəkidən əziyyət çəkən şəxslərin vergiyə cəlb edilməsi və ya artıq çəkili olmanın qeyri-qanuni hesab edildiyi barədə şayiələr zaman-zaman yenidən gündəmə gəlir. Sosial mediada tez-tez “yağ vergisi” kimi yayılan bu sistem əslində çox fərqli işləyir. Yapon sisteminə görə fərdi şəxslər deyil, qurumlar məsuliyyət daşıyır.

Bəs bu sistem necə işləyir? Həqiqətən kimə təsir edir?

Sfera.az mövzu ilə bağlı maraqlı məlumat təqdim edir:

"Yağ vergisi" nədir və nə deyil?

2008-ci ildə qüvvəyə minən Metabolik Sindromla Mübarizə Qanunu xalq arasında “yağ vergisi” adlandırılsa da, bunun ayrı-ayrı şəxslərin cərimələnməsi və ya artıq çəkidən kənarlaşdırılması ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Bu qanun Yaponiyada 40 yaşdan yuxarı şəxslərin illik sağlamlıq yoxlamalarından keçməsini tələb edir. Bel ətrafı, qan şəkəri və təzyiq dəyərləri risk həddində olduğu müəyyən edilən işçilər sağlamlıq məsləhətinə sövq edilir. Məqsəd bu şəxslərin həyat keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq və uzunmüddətli perspektivdə cəmiyyətdə səhiyyə xərclərini azaltmaqdır.

Bu proses zamanı fiziki şəxslər heç bir vergi, cərimə və ya qanuni sanksiyalara məruz qalmırlar. Çəki, bel ölçüsü və ya hər hansı digər sağlamlıq məlumatları işdən çıxarılma üçün əsas ola bilməz. Əslində, bu dəyərlər işə birbaşa mane olmadıqda, işdən çıxarılması qanuni olaraq olduqca çətindir. Sistem fərdləri deyil, işəgötürənləri işçilərin sağlamlığı üçün məsuliyyət daşımağa təşviq edir.

İri şirkətlər işçilərini ildə bir dəfə sağlamlıq müayinəsinə göndərməlidirlər

Yaponiyada iri şirkətlər işçilərini ildə bir dəfə sağlamlıq müayinəsinə göndərməlidirlər.
Bu müayinələr zamanı təkcə çəki deyil, həm də görmə, qan təzyiqi və s. kimi bir çox sağlamlıq parametrləri ölçülür. Daha sonra nəticələr həm işçiyə, həm də şirkət rəhbərliyinə bildirilir. Riskli qruplarda olan şəxslər üçün sağlamlıq məsləhəti və təqibi başlanır. Burada məqsəd şəxsi cəzalandırmaq deyil, sağlamlığını bərpa etmək üçün dəstək verməkdir. Bundan əlavə, proses olduqca çevikdir və şəxsi üstünlüklərə hörmətlə yanaşır.

Yaponiya əhalisinin qocalması və artan səhiyyə xərcləri bu cür profilaktik tədbirləri vacib edir. Qanun fərdlərin daha sağlam qalmasına kömək etmək məqsədi daşıyır və bununla da uzun müddətdə dövlətin səhiyyə xərclərini azaldır.

“Yağ vergisi” termini əslində ingiliscə düzgün olmayan tərcümədən irəli gəlir.

Əvvəlcə "Metabolik Sindromla Mübarizə Qanunu" adlanan bu tədbir ingilisdilli mətbuatda sensasiyalı başlıqlarla təqdim edildi və nəticədə "artıq çəki Yaponiyada cinayətdir" kimi şayiələrə çevrildi. Bu dezinformasiya bədən imicinə yönəlmiş bəzi qruplar tərəfindən təbliğat vasitəsi kimi istifadə olunmağa davam etdi. Əslində isə, qanun fərdi sağlamlığı dəstəkləməyə yönəlmiş cəzasız sağlamlıq siyasətidir.

Yaponiyada artıq çəkili olmaq həqiqətən qadağandırmı?