ABŞ İran neftini hədəf aldı - Azərbaycan üçün risk VAR?

ABŞ Maliyyə Nazirliyi 16 aprel 2025-ci ildə İran neftinin daşınmasında iştirak edən Çin, Malayziya və Tailand mənşəli bir sıra şirkət və gəmilərə qarşı yeni sanksiyalar tətbiq edib. Bu addım, İranın neft satışından əldə etdiyi gəlirlə terrorçu qrupları dəstəkləməsinin qarşısını almaq məqsədi daşıyır.

Məlumata görə, ümumilikdə 7 şirkət Maliyyə Nazirliyinin Xüsusi Təyin edilmiş Vətəndaşlar və Qadağan olunmuş Şəxslər (Specially Designated Nationals and Blocked Persons, SDN) siyahısına daxil edilib. Onların arasında Honkonq, Panama və Marşal adalarından olan hüquqi şəxslər də var.

“Bundan əlavə, beş neft daşıyan gəmi də sanksiyalara məruz qalıb”, - məlumatda qeyd olunub.

Maraqlıdır, Azərbaycanın Cənub Qaz Dəhlizi və neft ixrac marşrutları bu vəziyyətdə daha da önə çıxırmı? İranla qonşu olan Azərbaycan üçün bu sanksiyalarla əlaqədar logistik və iqtisadi risklər var?

Sfera.az-a bu barədə açıqlama verən politoloq Əziz Əlibəyli Azərbaycanla bağlı ABŞ-nin mövqeyi aydın olduğunu diqtə edib.  Politoloqun sözlərinə görə, münasibətlərə “swap” (enerji mübadiləsi) anlaşmalarına birbaşa müdaxilə etmir:

“Çünki bu cür “swap” anlaşmalarında “qazan-qazan” prinsipi əsas rol oynayır və Azərbaycan Qərbdə müəyyən enerji təchizatını təmin edən tərəf kimi çıxış edir. Eyni zamanda, enerji təhlükəsizliyi məsələlərində əsas aktorlardan birinə çevrilməkdədir. Bütün kanalları eyni anda bağlamaq olmaz, bu, proseslərdə tıxanma yarada bilər və düzgün yanaşma sayılmır. Bu kontekstdə, Ərəb dənizində və Fars körfəzində sanksiyalar və qadağalar siyahısı artırsa da, Çinə qarşı artıq kifayət qədər güclü ticarət savaşı gedir”. 

Ə.Əlibəyli Azərbaycan və ya başqa strateji bir nöqtəni tamamilə bağlamağın mümkün olmadığını vurğulayıb. 

O bildirib ki, bu baxımdan proses diqqətlə izlənilir. Təbii neftin qiyməti ilə bağlı müəyyən problemlər və ciddi qarşıdurmalar yaşana bilər və bu tendensiya bir müddət davam edəcək. Amma Azərbaycan üçün bu kimi təhlükələr gözlənilmir.

Fidan Hacızadə