Amerikalı həkimlər 26 yaşlı Cayven Şu adlı gəncə sperma bərpa etmək məqsədilə spermatogonik kök hüceyrə nəqli həyata keçiriblər.

Sfera.az “NTV”yə istinadən xəbər verir ki, Cayven Şu kişi sonsuzluğunun nadir formalarından biri olan azospermi diaqnozu ilə yaşayırdı. Statistikaya əsasən, bu vəziyyət dünya üzrə kişilərin təxminən 1 faizində müşahidə olunur.Azospermi adətən hormonal pozğunluqlar, reproduktiv sistemdəki tıxanıqlıq və ya genetik faktorlarla əlaqəli olur. Lakin Şunun halında bu problem, uşaqlıq dövründə keçirdiyi sümük xərçəngi və onun müalicəsi zamanı aldığı kimyaterapiya nəticəsində yaranıb.

Həkimlər bildirirlər ki, kimyaterapiya onun reproduktiv funksiyalarına ciddi zərər vurub. Klinik tədqiqat çərçivəsində, xəstənin yeniyetməlik dövründə toplanaraq dondurulmuş sperm əmələ gətirən kök hüceyrələrindən istifadə olunub. Bu hüceyrələr yenidən onun testisinə yeridilərək təbii sperma istehsalı prosesinin bərpası hədəflənib.

Pittsburgh Universiteti Tibb Mərkəzinin mütəxəssisləri prosedur zamanı ultrason görüntüləməsi ilə iynəni skrotumun alt hissəsində yerləşən və “rete testis” adlanan bölgəyə yönəldiblər. Bu üsul, yeniyetməlik dövründə təbii şəkildə baş verən spermatogenez prosesini təqlid etməyə çalışır. Hazırda xəstənin sperm nümunəsində hələ sperm aşkarlanmayıb. Buna baxmayaraq, həkimlər nəqlin testis toxumasına hər hansı zərər vermədiyini qeyd edir. Elm adamları hər altı ayda bir sperm nümunəsi götürərək, hüceyrələrin inkişaf edib-etmədiyini müşahidə edəcəklər.

Mütəxəssislər bu üsulu sonsuzluğun müalicəsində inqilabi addım kimi qiymətləndirirlər.

Urologiya üzrə mütəxəssis Castin Houman bu barədə belə deyib: “Əgər bu texnika daha da təkmilləşdirilərsə və təhlükəsizliyi tam şəkildə təsdiqlənərsə, spermatogonik kök hüceyrə nəqli, sperm istehsalını itirmiş kişilər üçün ümidverici müalicə variantına çevrilə bilər”.

Qeyd edək ki, bu texnologiya indiyədək yalnız heyvanlar üzərində sınaqdan keçirilmiş və kişi siçanlar ilə meymunların ata olmasına şərait yaratmışdı.

Fidan Hacızadə

Amerikalı həkimlər bu xəstəlik üçün sperma istehsalını bərpa etdi