Şənbə idi. Sabaha dərs yox idi, yəni bizə görə həftənin ən sevimli axşamıydı. Əmimgil də bizdəydilər. Böyüklər böyük otaqda öz “böyük” söhbətlərini edirdilər, bizsə balaca otaqda “böyük-böyük” danışırdıq. O axşam uşaq düşüncələrimdə həyatın bütün qayğılarından uzaq, kiçik dünyanın böyük xoşbəxtliklərini yaşayırdım.

Anam (biz nənəmizə, atamızın dilindən “ana” deyirdik) həmişə olduğu kimi narahat idi. Əmimə dönüb deyirdi: “A bala, şər qarışdı, durun gedin evinizə.” Bu, onun adəti idi – şər qarışanda həmişə narahat olurdu. Amma həmin narahatlığın səbəbi yalnız axşamın düşməsi deyildi. Havada qəribə bir gərginlik vardı.

Biz isə bütün bunlardan xəbərsiz “Retro” verilişini gözləyirdik. Hər şənbə qəzet proqramlarında yazılırdı: Retro. Aparıcı Həmidə Ömərova ya da Ayaz Salayev olurdu. Ayaz Salayev dərin mövzulardan danışanda, balacalar üçün maraqlı olmurdu. Ancaq Həmidə Ömərovanın təqdim etdiyi hind filmləri, italyan ya fransız komediyaları bizim üçün dünyanın ən maraqlı tamaşaları idi. Bu axşam da aparıcı Həmidə xanım olmalıydı.

Son günlər şəhərdə qəribə hadisələr baş verirdi. Küçələrdə mitinqlər keçirilirdi, insanlar gərgin idi. Atam məni də bir-iki dəfə mitinqə aparmışdı. 11 yaşım olsa da, artıq başa düşürdüm ki, biz – azərbaycanlılar – böyük bir haqsızlıqla üzləşmişik. Ermənistanda yaşayan qohumlarımızın hamısını deportasiya etmişdilər. Təxminən iki ildir ki, evimizdə söhbətlərin əsas mövzusu qohumlara ev tapmaq, işlə təmin etmək idi. Biz Qərbi azərbaycanlılar çoxdan düşmənimizin kim olduğunu bilirdik, amma bu hadisələr bizim üçün də gözlənilməz olmuşdu.

Televizor qəfil susanda hər şey dəyişdi. Bu, adi texniki problem deyildi. Böyüklər narahat oldular: “Nə baş verir?” Əmimlə atam tez qərar verdilər – əvvəlcə əmimin ailəsini evlərinə aparacaq, sonra meydana gedəcəkdilər. O gecə mən yata bilmədim. Televizorun susduğu o səssizlik, böyüklərin üzündəki qorxu və təlaş mənim də uşaq xəyallarımı sarsıtmışdı.

Atam səhər açılanda qayıtdı. Üzündəki ifadə hər şeyi deyirdi. “Bütün şəhər qan içindədir” – dedi. Gözlərimə inanmadım. Atam danışırdı: tanklar küçələrə girib, insanları güllələyiblər, şəhər fəlakətə bürünüb. İlk dəfə böyük faciənin şahidi oldum.

20 Yanvar… Bu tarix o qədər müqəddəsləşib ki, ölümüm üçün gün seçmək ixtiyarım olsa, düşünmədən bu günü seçərdim. Çünki məncə, azərbaycanlıları birləşdirən, tarixdə bir millət kimi öz gücümüzü göstərən ilk müqəddəs gün məhz 20 Yanvardır.

Mənim nəzərimdə, bizim azadlıq yolumuz o gecə başladı. Həmin gün, tankların güllə yağdırdığı gecə Azərbaycan xalqı susmaqdan imtina etdi. Anladı ki, 70 illik quruluş yanlış olub. Bildi ki, itirilmiş müstəqilliyimizi bərpa etməkdən başqa çarəmiz yoxdur. Bugünkü dövlətimizin təməli məhz o gecənin fədakarlığı üzərində quruldu. Uzun illər sonra zəfər çalan yeni nəsil üçün də tarixin 20 Yanvar dərsi vardı. Heç vaxt unudulmayacaq dərs. Mübarizlik dərsi.Azərbaycan uğrunda canından keçən bütün şəhidlərimizə Allahdan rəhmət diləyirəm.

Emin Əfəndi

Sfera.az

Yazıları Emin Əfəndinin teleqram kanalından izləyə bilərsiniz: //t.me/efendi19

"Televizor qəfil susanda hər şey dəyişdi..." - Emin Əfəndi 20 Yanvarı belə xatırlayır...