Əməliyyatda doğum günü keçirən, şou “qəhrəmanları” həkimlər - Emin Əfəndi yazır...

Korrupsiya, qohumluq və tanışlıq bağları illərlə bizim səhiyyə sistemimizi içəridən dağıdıb, indi isə o sistem öz xəstələrini məhv etməyə başlayıb. Əslində bu, artıq yeni bir xəbər deyil. Son illərdə Azərbaycanda səhiyyə sahəsində baş verən hadisələr hər kəsi düşünməyə məcbur edir.

Bəlkə də, bu hadisələr həmişə olub, amma sosial şəbəkələrin inkişafı ilə daha qabarıq görünməyə başlayıb. Bəli, bizdə bu şəbəkələr sürətlə inkişaf etsə də, bir çox sahələr yerində sayır, hətta bəziləri geriləyir. Səhiyyəmiz də deyəsən məhz bu geriləmə xəttindədir.

30 yaşlı Nəzrin Mansurovanın adi bir burun çəpəri əyriliyinin aradan qaldırılması əməliyyatından sonra həyatını itirməsi nə ilkdir, nə də təəssüf ki, sonuncu olacaq. Əməliyyat, nəticəsiz iddialar, sosial şəbəkələrdə həkimin özünü müdafiə etməyə çalışması artıq klassik bir ssenaridir. Amma əsas suallar açıq qalır: sapsağlam insanın beyninə mikrob necə yoluxur? Onu əməliyyat edən cərrah lazımi instansiyalarda sorğu-suala çəkilibmi?

Bir də məsələ var ki, bu cərrahın, ümumiyyətlə, diplomu varmı? Bəlkə də var, amma son illərdə səhiyyə sistemimizdə ortaya çıxan saxta diplom faktlarını müvafiq nazirlik hələ də yoxlayır, deyəsən. Həmkarım Qənirə Ataşovanın apardığı araşdırmalar göstərib ki, ölkəmizdə həkim adını daşıyan bəzi şəxslər ya diplom sahibi deyil, ya da onların sənədləri saxtadır. Pasiyentlərin həyatını etibar etdiyi belə insanların fəaliyyətinə icazə verilməsi sistemin nə qədər xəstə olduğunun sübutudur.

Digər tərəfdən, daha dərin bir problem üzə çıxır. Gənc qızlar və hətta oğlanlar plastik cərrahiyəyə niyə bu qədər müraciət edir? Cəmiyyətin gözəllik standartları, sosial şəbəkələrin yaratdığı saxta ideallar insanları bıçaq altına girməyə vadar edir. Amma bir dəqiqə dayanıb soruşaq: plastik əməliyyat nəticəsində həyatını itirən insanlar üçün bu standartların dəyəri nədir?

Ən dəhşətlisi isə bizim səhiyyənin artıq bir Tiktok səhnəsinə çevrilməsidir. Əməliyyat masasında tortla doğum günü keçirən həkimlər, reklam çarxları üçün çəkilən “mükəmməl” xəstə hekayələri… Bu sistem xəstələrin sağlamlığı üçün deyil, baxış sayı və izləyicilər uğrunda mübarizə aparır. Deməli, bizim diplomlu-diplomsuz səhiyyə işçilərimiz üçün pasiyent ən yaxşı halda ikinci planda, reklam isə birinci plandadır.

Televiziya kanallarını açsanız, günorta şoularının əsas “qəhrəmanları” və sponsorlarının həkimlər olduğunu görərsiniz. Vallah, məncə, yaxşı həkimin efirə çıxıb 2-3 saat insanların məişət problemləri ilə maraqlanmağa və arada öz işi haqqında danışmağa vaxtı olmamalıdır. Buna vaxt tapanlar isə, məncə, həm özlərinə, həm də cəmiyyətimizə problem axtarıb tapırlar.

Səhiyyə sistemimizin xəstə olduğu çoxdan bəlli idi, amma bu xəstəlik indi insanları məhv etməyə başlayıb. Bəlkə də, hər birimiz təkcə həkimləri deyil, bu sistemi də sorğulamalıyıq. Əgər belə davam etsə, yaxın gələcəkdə bizim səhiyyənin adı yalnız sosial mediada çəkiləcək – amma artıq sağalmış xəstələr deyil, itirilmiş həyatlarla bağlı.

Emin Əfəndi

Sfera.az

Yazıları Emin Əfəndinin teleqram kanalından izləyə bilərsiniz: //t.me/efendi19