BMT baş katibinin müavini İzumi Nakamitsu dünya ictimaiyyətini nüvə silahından səmərəsiz istifadəyə qarşı xəbərdarlıq edib. O bildirib ki, təhlükəni aradan qaldırmağın yeganə yolu dünyadakı bütün nüvə silah ehtiyatlarının tamamilə məhv edilməsidir.

BMT-nin bu xəbərdarlığı etməkdə əsas məqsədi nədir? Dövlətlər nüvə silahından imtina etməyə nə dərəcədə hazırdır?

Mövcud suallarla bağlı Sfera.az-a açıqlama verən politoloq Züriyə Qarayeva BMT baş katibinin müavini İzumi Nakamitsunun nüvə silahları ilə bağlı səsləndirdiyi xəbərdarlığın beynəlxalq təhlükəsizlik sistemində artan qeyri-sabitlik və silahlanma yarışının intensivləşməsi fonunda ciddi əhəmiyyət kəsb etdiyini deyib.

Onun sözlərinə görə, bu çağırışın əsas məqsədi dövlətləri nüvə silahlarının yaratdığı potensial təhlükə barədə yenidən düşünməyə vadar etmək və silahsızlanma prosesinə təkan verməkdir:

“Son illərdə xüsusilə Rusiya–Qərb münasibətlərinin kəskinləşməsi, Şimali Koreyanın davamlı nüvə təhdidləri və İranın nüvə proqramı ətrafında gərginliklər dünya birliyini bu məsələni gündəmdə saxlamağa məcbur edir. BMT-nin belə xəbərdarlıqları əslində normativ təsir gücünü artırmağa yönəlib – yəni hüquqi məcburetmədən daha çox beynəlxalq ictimai rəyə təsir etməklə dövlətləri nüvə təhlükəsinə qarşı kollektiv məsuliyyətə çağırır”.

Politoloq Nakamitsunun çıxışının həm də nüvə təhlükəsinin yalnız müharibə zamanı deyil, texnoloji səhvlər, kibertəhlükələr və ya qəzalar nəticəsində də baş verə biləcəyinə diqqət çəkmək məqsədi daşıdığını qeyd edib.

Müsahibimizin fikrincə, bu səbəbdən qlobal miqyasda tam nüvə silahsızlanması hələlik real görünmür:

“Ancaq müəyyən mərhələli, şəffaf və beynəlxalq monitorinqə açıq təşəbbüslərlə irəliləyiş mümkündür. Hazırda beynəlxalq sistemin multipolar xarakter alması və hərbi texnologiyaların sürətlə inkişafı fonunda bu tip çağırışlar gələcək üçün təhlükəsizlik arxitekturasının formalaşmasında vacib siqnal funksiyasını yerinə yetirir.

ABŞ, Rusiya və Çin kimi nüvə gücləri bu silahları strateji üstünlük vasitəsi kimi görməyə davam edir. Hindistan və Pakistan arasındakı qarşıdurmalar, İsrailin qeyri-rəsmi nüvə statusu və Şimali Koreya nümunəsi göstərir ki, bir çox regionda nüvə silahı status-kvonun qorunması və ya nüfuz vasitəsi kimi qiymətləndirilir”.

Fidan Hacızadə
Sfera.az

Böyük XƏBƏRDARLIQ GƏLDİ - Nüvə müharibəsi BAŞLAYIR?