Avropa İttifaqının (Aİ) xarici işlər və təhlükəsizlik siyasəti üzrə ali nümayəndəsi və Avropa Komissiyasının vitse-prezidenti Kaya Kallasın aprelin 25-də Bakıya səfəri planlaşdırılır. Bu səfər çərçivəsində onun Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və xarici işlər naziri Ceyhun Bayramovla görüşləri nəzərdə tutulur.

Kaya Kallasın Bakıya səfərinin əsas məqsədi nədir? Aİ ilə Azərbaycan arasında hansı məsələlərin müzakirə olunacağı gözlənilir?

Mövcud suallarla bağlı Sfera.az-a açıqlama verən politoloq Oqtay Qasımov Kaya Kallasın Azərbaycana səfərinin Avropa İttifaqı ilə Azərbaycan arasında əməkdaşlıq formatı çərçivəsində həyata keçirildiyini bildirib.

Politoloqun fikrincə, Azərbaycan və Avropa İttifaqı arasında bir çox istiqamətlərdə, xüsusilə enerji sahəsində ciddi əməkdaşlıq mövcuddur:

“Enerji sahəsində bu əməkdaşlıq strateji xarakter daşıyır. Bu məqsədlə müəyyən sənədlər imzalanmış və Azərbaycan Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynamaqdadır. Bundan əlavə, Azərbaycan Avropa İttifaqı ilə münasibətlərində “Şərq Tərəfdaşlığı Proqramı” çərçivəsində əməkdaşlıq edir. Avropa İttifaqının Cənubi Qafqaza marağı məlumdur. Lakin bu maraqlar müəyyən hallarda prioritet kimi qəbul edilmədiyinə görə Azərbaycan ilə Avropa İttifaqı arasında bəzi fikir ayrılıqları mövcuddur”.

O.Qasımov, xüsusilə də Avropa İttifaqının Azərbaycan, Ermənistan və Gürcüstana göstərdiyi maliyyə yardımlarında bərabərsiz qərarlar qəbul etməsi bu fikir ayrılıqlarında özünü göstərdiyini vurğulayıb.

Onun sözlərinə görə, Azərbaycan bu ikili standartların aradan qaldırılması üçün Avropa İttifaqı ilə gərgin dialoq aparmış və nəticədə Avropa İttifaqı bəzi yanlış yanaşmaları aradan qaldırmağa məcbur olmuşdur:

“Bir zamanlar Avropa İttifaqı Azərbaycan və Ermənistan arasında normallaşma prosesində vasitəçilik etmişdi. Lakin sonradan Fransanın müdaxiləsi ilə bu vasitəçilik missiyası sona çatdı. Çünki Fransa prosesə müdaxilə etməklə Avropa İttifaqının mövqeyində ikili standartlara yol açdı və Ermənistanı birtərəfli şəkildə dəstəklədi. Bu səbəbdən Azərbaycan Avropa İttifaqını danışıqlar prosesindən kənarda qoymağa qərar verdi. Bundan əlavə, ötən il Avropa, aprelin 5-də Brüsseldə ABŞ, Avropa İttifaqı və Ermənistan arasında üçtərəfli formatda keçirilən görüş zamanı Ermənistanın hərbi baxımdan gücləndirilməsinə faktiki olaraq dəstək verildi”.

Müsahibimiz qeyd edib ki, bu çərçivədə Avropa İttifaqı tərəfindən “Sülh Fondu” adlandırılan fond vasitəsilə Ermənistanın müdafiə qabiliyyətini gücləndirmək məqsədilə iki dəfə hər biri 10 milyon avro olmaqla maliyyə yardımı göstərilib:

“Bu isə Azərbaycanın narazılığına səbəb olub. Avropa İttifaqı Bakı ilə münasibətləri balanslı şəkildə tənzimləməlidir. Qeyd edilməlidir ki, Avropa İttifaqı Azərbaycanın ən böyük ticarət tərəfdaşlarından biridir. Eyni zamanda, Avropa İttifaqının Azərbaycana həm coğrafi mövqeyinə, həm də enerji resurslarına görə ehtiyacı var. Belə ki, Avropa İttifaqı bir müddət əvvəl Orta Asiya ölkələri ilə görüş keçirib və bu ölkələrlə əməkdaşlığın genişləndirilməsi barədə qərarlar qəbul edilib. Həm maliyyə yardımlarının göstərilməsi, həm də bu ölkələrin enerji və digər resurslarının Avropa bazarına çıxarılması ilə bağlı razılıqlar əldə olunub”.

Politoloq bu məhsulların və resursların Avropaya daşınmasının mütləq şəkildə Azərbaycan üzərindən keçməli olduğunu diqtə edib:

“Avropa İttifaqının nümayəndəsi də hesab edir ki, bu məsələ müzakirə olunacaq. Bundan əlavə, Bakı tərəfindən İrəvanla dövlət sərhədində Azərbaycan razılığı olmadan yerləşdirilmiş Avropa İttifaqının müşahidə missiyası ilə bağlı məsələlər də gündəmə gələcək. Şübhəsiz ki, Azərbaycan-Ermənistan münasibətlərində yaşanan gərginliklər, sülh müqaviləsinin imzalanması və digər regional məsələlər də bu görüşlərdə müzakirə olunacaq”.

Fidan Hacızadə

Aİ nümayəndəsi Azərbaycana nə üçün gəlir? - Pərdəarxası məqamlar