ABŞ Prezidenti Donald Tramp İranı növbəti dəfə hədələyərək vura biləcəklərini deyib. Son günlər ABŞ-yə aid olan hərbi gəmirlərin İrana yaxınlaşması, eləcə də İrana yaxın olan ölkələrdəki ABŞ hərbi bazalarında döyüş təyyarələrinin sayının artırılması bu ehtimalı gücləndirir.

Sfera.az bildirir ki, əgər ABŞ Trampın dediyi kimi İranı vurarsa, bu, tarixə düşəcək hadisə olacaq. Çünki son onilliklərdə ABŞ heç zaman İrana qarşı birbaşa hərbi müdaxilə həyata keçirməyib.

Amerika indiyə qədər dolayı şəkildə, başqa dövlətlərin əli ilə İrana hərbi müdaxilələr edib. Xüsusilə, 1979-cu ildən bəri bir neçə belə hadisə baş verib.

1979-cu ildə İran-İraq müharibəsinin baş verməsi, İranın hərbi və bəzi mülki obyektlərinə qarşı əməliyyatların həyata keçirilməsi məhz ABŞ-nin istəyi və dəstəyi ilə icra olunub.

Bəs ABŞ Tramp hakimiyyəti dövründə İrana birbaşa hərbi zərbələr etdirə bilərmi?

Politoloq Züriyə Əliyeva ABŞ-nin İrana hərbi güc tətbiq etməsi ilə bağlı bəyanatlarının daha çox siyasi və diplomatik təzyiq məqsədi daşıdığını qeyd edib.

“Bu, ilk dəfə deyil ki, ABŞ İranla bağlı hərbi güc tətbiq etməyə hazır olduğunu bildirir. Biz artıq onilliklərdir, xüsusən də 1979-cu ildən bəri, İranın hakimiyyətində Amerikanın maraqlarına uyğun olmayan bir rejimin güclənməsindən sonra bu cür ultimatum və bəyanatların şahidi oluruq”, – deyə Əliyeva bildirib.

Politoloq söyləyib ki, bu cür bəyanatlar adətən praktikaya keçmir və ciddi şəkildə həyata keçirilmir:

"Tramp administrasiyası da bu tendensiyanı davam etdirir. Obama dövründə 5+1 formatında İranla nüvə sazişi imzalanmışdı, amma Tramp hakimiyyətə gəldikdən sonra bu razılaşmanı pozdu.

İranın bu vəziyyətdə reaksiyası da xüsusi əhəmiyyət daşıyır. İran Trampın razılaşmalardan çıxdığını nəzərə alaraq bu cür ultimatumlardan çəkinməyəcəyini vurğulayıb. İran rəsmiləri bildirirlər ki, onlar hələ nüvə silahı əldə etməyiblər, amma əgər mübarizə davam edərsə və İranın qarşısına hər hansı bir təhdid qoyularsa, onlar nüvə silahını əldə edərək, düşmənlərinə qarşı istifadə edəcəklər".

Politoloq onu da söylədi ki, əgər hərbi qarşıdurma yaranarsa İran dünya iqtisadiyyatı üçün arzuedilməz addımlar ata bilər: "İran, Babülməndəb və Hörmüz boğazlarını bağlamaqla iqtisadi təlatümlərə səbəb ola bilər. Bu boğazlardan neft daşınması üçün istifadə olunur və onların bağlanması qlobal iqtisadiyyata böyük təsir göstərəcək".

Bəsti Rəfizadə

ABŞ İranı vura bilərmi? - Tarixdə hələ bunun bənzəri olmayıb