Azərbaycanın regional sülhə verdiyi töhfə artıq qlobal, beynəlxalq aktorlar tərəfindən yüksək qiymətləndirilir

Prezident İlham Əliyev Davosda Çinin CGTN telekanalına verdiyi müsahibəsində ölkəmiz üçün son illərin ən mühüm nailiyyəti ərazi bütövlüyümüzün və suverenliyimizin tam bərpası olduğunu söyləyib. Qeyd edib ki, bunu beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə əsaslanaraq, BMT Nizamnaməsinə və BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrinə uyğun olaraq həyata keçirmişik. 

Azərbaycanın tarixi torpaqları demək olar ki, 30 il ərzində Ermənistanın işğalı altında qaldı. Yeraltı, yerüstü sərvətlərimiz xaincəsinə talan edilib xarici ölkələrə satıldı. İşğal edilmiş kənd və şəhərlər dağıdıldı, çoxəsrlik  tariximizi əks etdirən tarixi abidələrimiz məhv edildi. Dini inanc yerlərimiz təhqir olundu. Həmişə sülh tərəfdarı olan Azərbaycan xalqı, Azərbaycan dövləti danışıqlar yolu ilə, sülh yolu ilə münaqişəni həll etmək üçün əlindən gələni əsirgəmədi, lakin ermənilər öz çirkin əməllərindən əl çəkməyərək daha böyük ərazilər işğal etmək üçün hazırlıqlar görməyə davam etdilər. Təəsüflər olsun ki, bu işdə onlara bir sıra ölkələr də silah və sair yardımlarla kömək edirdilər. 

Çox təəsüflə qeyd etmək istərdik ki, beynəlxalq hüququn normaları burada demək olar ki, işləmirdi və beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən heç bir köməklik yox idi. Çoxsaylı beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən qəbul edilmiş qətnamələr kağız üzərində qalmışdı. Odur ki, ədaləti  Azərbaycan özü bərpa etməli oldu. Ölkədə, cəmiyyətdə sabitlik, birlik olanda qalibiyyət də olur. Azərbaycan xalqı öz Prezidentinə inamla onun ətrafında sıx birləşdi və öz amalına, istəyinə çataraq öz milli maraqlarını müdafiə etdi və uğur qazandı.

Azərbaycan iqtisadi cəhətdən heç kəsdən asılı olmadığı üçün özünü öz milli maraqlarına və  daxili işlərinə müdaxilədən qorudu. 
Hədəf isə Azərbaycanın dünyanın siyasi və iqtisadi xəritəsində öz yerini tutmasından ibarət idi. Təxminən 200 ölkəni bir araya gətirən İqlim Konfransına ev sahibliyi etmək böyük çağırış, böyük məsuliyyət, eyni zamanda, böyük nailiyyət idi. Azərbaycanın şaxələnmiş xarici siyasətinin daha bir nümayişi ondan ibarət idi ki, Azərbaycanın namizədliyini təqribən 200 ölkə və beynəlxalq təşkilat yekdilliklə dəstəklədi. 

Bundan əvvəl isə 120 ölkəni birləşdirən, BMT Baş Assambleyasından sonra ikinci böyük beynəlxalq təsisat olan Qoşulmama Hərəkatına Azərbaycan 4 il ərzində uğurla sədrlik etdi. 

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev: “Əslində, iqlim dəyişikliyi ilə bağlı məsələlərlə dərindən məşğul olmağa başlayanda iqlim dəyişikliyi səbəbindən ekzistensial təhlükə ilə üzləşən ölkələrdə yüksək dərəcədə narazılığın olduğunu gördük. Hamımız bundan əziyyət çəkirik, o cümlədən Azərbaycan. Lakin elə ölkələr var ki, - xüsusilə kiçik ada dövlətləri, - onların mövcudluğuna təhlükə var. Bəzən onların məsələsi gündəliyə daxil olmur, biz isə bunu etdik. Bakıda keçirilən COP29-da ən mühüm tədbirlərdən biri inkişaf etməkdə olan kiçik ada dövlətlərinin Zirvə görüşü idi. Orada Azərbaycan bu ölkələrə əməli dəstək göstərmək üçün çox iddialı gündəlik irəli sürdü. Aydın məsələdir ki, böyük aktorların birgə yanaşması olmadan həmin ölkələri və iqlim məsələləri ilə məşğul olmaq üçün maddi ehtiyatları olmayan ölkələri dəstəkləmək çətin olacaq. Düşünürəm ki, üzərinə bu yükü götürən ölkələrin məsuliyyəti daha çox iş görməkdir. Qlobal Cənub tamamilə obyektiv olaraq dünyanın ən zəngin ölkələrindən daha çox dəstək gözləyir”.

2024-cü ildə Çin və Azərbaycan rəsmi olaraq strateji tərəfdaş olublar. Belə ki, Azərbaycanla Çin arasında müvafiq Bəyannamə qəbul edilib. Bu isə çox mühüm siyasi addımdır.

Azərbaycan bundan başqa Avropa İttifaqının 10 üzvü ilə strateji tərtəfdaşlıq bəyannaməsi imzalanıb.

Azərbaycan təkcə Mərkəzi Asiya, Xəzər və Cənubi Qafqazda deyil, eyni zamanda, Avropa İttifaqının 10 üzvü ilə strateji tərəfdaşlıq bəyannaməsi imzalayıb. Türkiyə, Özbəkistan və Rusiya ilə də müttəfiqlik bəyannaməsi imzalanıb. 

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev: “Şaxələnmiş bu xarici siyasət istiqaməti, sadəcə, siyasətə deyil, mahiyyətə əsaslanır. Hər bir sahədə əməli nəticələrimiz, əməkdaşlıq proqramlarımız var. Digər ölkələr kimi xarici siyasətimiz, sadəcə olaraq, daxili siyasətimizin davamıdır. Azərbaycanın təkcə Mərkəzi Asiya, Xəzər və Cənubi Qafqazda deyil, daha geniş coğrafiyada regional sabitliyə, regional sülhə verdiyi töhfə artıq qlobal, beynəlxalq aktorlar tərəfindən yüksək qiymətləndirilir.

Mövqeyimiz ondan ibarətdir ki, əgər hər bir ölkə diqqətini, sadəcə, öz gündəminə yönəltsə, başqa ölkənin işlərinə müdaxilə etməyə çalışmasa, münaqişələr, narazılıqlar, müharibələr olmaz. Bütün dünyada hələ də qeyri-sabit vəziyyətin olmasının və qan tökülməsinin yeganə səbəbi ondan ibarətdir ki, imperialist keçmişi olan ölkələr, sadəcə olaraq, müdaxilə etməyə, dominantlıq etməyə, diktə etməyə davam etmək istəyir və bu, təbii olaraq, müqavimətə gətirib çıxarır”.

Bildiyimiz kimi son 4 il ərzində Amerika Birləşmiş Ştatlarına rəhbərlik edən Bayden administrasiyası Azərbaycana qarşı olduqca ədalətsiz mövqe tutmuş, Amerika Azərbaycan əlaqələri tamamilə pozulmuşdur. Lakin Prezident Trampın rəhbərlik etdiyi dövrdə əksinə olaraq münasibətlərimiz çox yaxşı idi və uğurla inkişaf edirdi. Ümidvarıq ki, artıq Trampın hakimiyyətə gəlişi ilə münasibətlərimiz yenidən əvvəlki kimi yüksək səviyyədə olacaq.

Prezident İlham Əliyev müsahibəsində qeyd edib ki, Avropa liderləri arasında ciddi qeyri-müəyyənlik və deyərdim, ciddi narahatlıq var. Səbəbi isə çox sadədir. Hamımız onların bəzilərinin son 4 ildə cənab Tramp prezident olmadığı dövrdə ona necə münasibət göstərdiyini bilirik. Hamımız onların əksəriyyətinin budəfəki prezident seçkilərində kimi dəstəklədiyini bilirik. Əgər bunu biliriksə, sözsüz ki, Prezident Tramp bunu daha yaxşı bilir. Artıq ilk diskvalifikasiya var. Bu, Kanadanın Baş naziridir. Prezident Trampın onun barəsində dediyi cəmi bir kəlmə kifayət etdi ki, o, istefa versin.

Bəzi Qərb liderləri Prezident Trampa qarşı çox ədalətsiz idilər və sözsüz ki, onlar narahatdırlar, indi onların buna görə cavabdeh olmasının vaxtı gəlib çatıb. Bu, mənim fikrimdir. Düşünürəm ki, dünya daha təhlükəsiz ola bilər. Prezident Trampın ilk prezidentliyi dövründə ABŞ heç bir müharibəyə başlamadı. Əgər ABŞ-ın ən azı bir neçə onilliklər ərzində tarixinə nəzər salsaq, bu, nadir bir təcrübə idi. Azərbaycana gəlincə, əminik və nikbin fikirdəyik.
Sədr Sini daha yaxşı tanıyıram, çünki onunla dəfələrlə görüşmüşəm. Prezident Trampla rəsmi görüşüm olmayıb, sadəcə, bir-birimizin əlini sıxmışıq. Bununla belə, bu, dünya, dünya iqtisadiyyatı, sabitlik üçün yaxşı bir işarə, siqnaldır. Çünki Çin və ABŞ dünyanın iki ən böyük iqtisadiyyatına malik aparıcı ölkələrdir. Əlbəttə ki, müxtəlif məsələlərdə onların arasında konsensusun olması, qarşıdurmanın deyil, əməkdaşlığın olması sözsüz ki, bütün ölkələrin xeyrinə olacaq. Ümidvarıq ki, bu sıx tərəfdaşlıq prosesi davam edəcək”.

Bu gün Azərbaycan Çin münasibətləri yüksək səviyyədədir. Çin şirkətləri Azərbaycanı texnologiyalarla təmin edir. Günəş panelləri və demək olar ki, ən yaxşı batareyalar Çində istehsal olunur. Bunlar keyfiyyətli, həm də münasib qiymətədir.

COP29-da Azərbaycan, Qazaxıstan və Özbəkistan arasında Xəzər dənizinin dibi ilə enerji kabelinin çəkilməsi barədə bir müqavilə imzalanıb ki, bu, Mərkəzi Asiya ilə Azərbaycanı və potensial olaraq Çini enerji kabeli ilə bir-biri ilə bağlanacaq. 

Artıq Çin vətəndaşları viza, eyni zamanda elektron viza belə almaq tələbindən azad edildilər. Bu da Azərbaycana çinli turistlərin sayını, xalqlar arasında təmasları artıracaq və əlbəttə ki, ictimai diplomatiya öz rolunu oynayacaq. 

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev: “Qazıntı enerji növləri üzrə sabit qiymətlərə ehtiyacı olan Azərbaycan kimi ölkə üçün Çin iqtisadiyyatı da mühüm bir amildir. Çin iqtisadiyyatı sürətlə inkişaf etdikcə, qazıntı enerji növünə olan tələbat daha da artır. Odur ki, Çin iqtisadiyyatının həmişə inkişaf etməsi nöqteyi-nəzərindən maraqlıyıq. Lakin bu, asan deyil. Çünki iqtisadiyyatınız ildən-ilə artdıqca, müəyyən bir təməl həcmə nail olunur və ondan sonra iqtisadiyyatın artırılmasına davam etmək o qədər də asan olmur.

Gözləntilər çox böyükdür. Lakin istedadlı Çin xalqı bir həll yolunu tapacaqdır. Əminəm ki, onlar artıq yeni inkişaf nöqtələrinə çatıblar, çünki sizin ölkəniz texnologiyada liderdir və Azərbaycanda bir çox Çin şirkətləri öz xidmətlərini və texnologiyasını təmin edir. İndicə müzakirə etdiyimiz kimi, yaşıl texnologiya sahəsində heç kim sizinlə rəqabət apara bilməz. Dünyanın müxtəlif yerlərindən olan, müxtəlif şirkətləri təmsil edən investorlarımız bu tutumları quraşdırmaq üçün Çin texnologiyasını seçirlər”.

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev böyük siyasətçidir. Ümummilli Lider Heydər Əliyev kimi o da miqyası Azərbaycanın hüdudlarını aşan danılmaz liderdir. Olduqca ədalətli, prinsipial və qətiyyətlidir. Siyasətini müasir dövrün tələblərinə məharətlə uzlaşdırmağı bacarır. O, xalqın inam və hörmətini qazanıb. Xalq ona inanır və həmişə öz prezidentinin yanındadır.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev: “İyirmi ildən artıq müddət ərzində həmişə Azərbaycan xalqına həqiqəti söyləmişəm. Bu həqiqətin müsbət və ya mənfi olmasından asılı olmayaraq. Həmişə xalqıma ədaləti bərpa edəcəyik söyləmişəm və xalqım da mənə inanıb. 17 il hakimiyyətdə olandan sonra nəhayət, vəd etdiklərimizi yerinə yetirdik və suverenliyimizi, ərazi bütövlüyünü və ləyaqətimizi bərpa etdik. Beləliklə, ictimaiyyətin dəstəyini əldə etmək istəyən liderlərə məsləhətim o olardı ki, həmişə həqiqəti söyləyin və beynəlxalq təzyiqdən, beynəlxalq mediadan asılı olmayaraq, haqqınızda nə dediklərindən, sizi necə adlandırdıqlarından, sizi necə təhqir etmələrindən asılı olmayaraq, ölkəniz üçün doğru olanı edin. Beləliklə, siz özünüz və ölkəniz uğur qazanmış olacaqsınız”.

Şəhla Ağbulud
Yazıçı-jurnalist,
“Abşeron” qəzetinin baş redaktoru