"Rusiya Əsədi daha baha qiymətə satacaq, lakin Colaninin tək istəyi..." - MÖVQE

Suriyanın yeni höküməti Rusiyadan Bəşər Əsədin ekstradisiyasını tələb edib. Bu barədə “Reuters” mənbələrə istinadən məlumat yayıb. Məlumatda bildirilib ki, Rusiya xarici işlər nazirinin müavini Mixail Boqdanovun başçılıq etdiyi nümayəndə heyəti yanvarın 28-də Suriyaya səfəri zamanı Suriya lideri Əhməd əl-Şara ilə görüşüb. Danışıqlar zamanı Əhməd əl-Şaraa Rusiyadan keçmiş prezident Bəşər Əsədi yerli hakimiyyətə təhvil verməyi tələb edib.

Maraqlıdır, Rusiya Bəşər Əsədi yeni hökumətə təhvil verəcəkmi? Bu məsələdə hansı şərtlər irəli sürülə bilər?

Bununla bağlı Sfera.az-a açıqlama verən politoloq Natiq Miri deyib ki, indiki vəziyyətdə Bəşər Əsədin Suriyaya təhvil verilməsi mümkün deyil:

“Çünki bu, danışıqlar prosesidir və bir görüşlə məsələ həll edilə bilməz. Ancaq konkret olaraq, Rusiyanın Əsədi təhvil verməsi məsələsi əlbəttə, inandırıcıdır. Rusiya bütün zamanlarda öz müttəfiqlərini özünün geosiyasi maraqlarına satıb və bundan sonra da belə olacaq. Bu baxımdan, “daha baha qiymətə satmaq” üçün Rusiya bazarlıqları davam etdirəcək. Düşünürəm ki, Suriyanın yeni hakimiyyətinin Rusiyadan istəyi sadəcə bununla məhdudlaşmayacaq. Rəsmi Moskva Suriyaya böyük zərbə vurub, bunlar isə təkcə şəhərlərin və kəndlərin dağılması ilə bağlı deyil. Bilirsiniz ki, bir çox şəhərlər, o cümlədən Suriyanın qəlbi olan Hələbdə də Rusiya bombardmançıları daş üstə daş qoymamışdı. Bütün bunlardan da artıq, Rusiya bir dövlət olaraq Suriya xalqının qəlbində bir işğalçı, zalım kimi iz buraxıb. Bunu müsbət məcrada dəyişmək isə sıradan və qısa müddətdə mümkün olan iş deyil. Həmçinin burada maddi təzminatdan da söhbət gedir. Doğrudur, bu təzminat Suriya xalqının yaralarına məlhəm olmayacaq, çünki orada Rusiyanın hücumlarına görə zərər çəkməyən bir ailə belə qalmayıb. Rusiya və İran şər qüvvəsi kimi ağıllarda kök salıb. Ona görə də məsələləri bir danışıqla həll etmək çətindir”.

Müsahibimiz qeyd etdi ki, dağılmış şəhərlərin, kəndlərin yenidən inşa edilməsi kimi məsələlərdə Rusiyanın üzərinə öhdəlik kimi qoyula bilər:

“Eyni zamanda ölən ailələrin sayına görə maddi təzminat şərtinin irəli sürülməsi də mümkündür. Yalnız bunlardan sonra müəyyən zaman çərçivəsində Suriya ola bilsin ki, Rusiya ilə yenidən Tartus dəniz limanının gələcək fəaliyyəti ilə bağlı razılaşar. Hər bir halda qeyd etdiyim məsələ hələ də birmənalı həll olunmayıb və açıq olaraq qalır. Bir tərəfdə Qərb Suriyaya təzyiq edir ki, Rusiya bir daha Aralıq dənizi sahillərində hərbi baza olaraq fəaliyyət göstərməsin. Başqa bir tərəfdən Suriyanın yeni hökumətinin konkret tələbləri var. Suriya hələ yaralarını sarıyır, beynəlxalq səviyyədə legitimlik qazanmaq istəyir, bu baxımdan bütün güc mərkəzlərinin siyasi iradəsi, tələblərini nəzərə almaq məcburiyyətindədir. Bu görə də Rusiya-Suriya hökuməti tələsməyəcək. Ən azı ayaqda dura bilmək üçün tədricən münasibətləri tənzimləyəcək. Eyni zamanda Suriyanın bütövləşdirilməsi istiqamətində konkret addımlar atılacaq, bu, Suriyanın güclənməsi üçün olmazsa-olmaz bir şərtdir. O vaxta qədər də, müxtəlif zamanlarda danışıqlar olacaq, Rusiya buna çalışacaq. Ancaq bunu qısa müddətdə gözləmək əbəsdir. Rusiyanın da dərhal Suriyanın istəklərinə cavab verə biləcəyi ehtimalı da böyük deyil. Lakin perspektivdə gözlənilir”.

Günay Rəsulqızı