"Xamenei Türkiyəni açıq şəkildə ittiham etmir, çünki..." - AÇIQLAMA

Xəbər verdiyimiz kimi, İranın ali dini lideri Ayətullah Əli Xamenei Suriyada Əsədin devrilməsinə görə üç ölkəni günahlandırıb. Bu üç ölkədən ikisinin ABŞ və İsrail olduğunu desə də, üçüncüsünü sadəcə “Suriyaya qonşu olan ölkə” adlandırıb. İddialara görə, həmin ölkə Türkiyədir.

Maraqlıdır, elədirsə, Xamenei Türkiyəni niyə açıq mətnlə ittiham etmir?

Mövzu ilə bağlı Sfera.az-a açıqlama verən politoloq Aqşin Kərimov bildirib ki, Seyid Əli Xamenei ABŞ və İsraili birbaşa, Türkiyəni isə sətiraltı eyhamlarla ittiham etsə də, Tehran üzləşdiyi riskləri Ankara olmadan yoluna qoya bilmədiyini başa düşür. Onun sözlərinə görə, İran növbəti etapda geosiyasi tarazlığının pozulması fonunda daha heyrətamiz hadisələrlə qarşılaşa bilər:

“Tehran indi Türkiyəyə İranın itkilərini kompensasiya edəcək kənar faktor kimi baxmağa məhkumdur. Xameneinin Ankaranı birbaşa ittihamdan çəkinməsi də İranın Türkiyəyə sabit və müsbət keçidi təmin edən amil kimi baxması ilə əlaqəlidir. Çünki İran nəinki potensial olaraq Suriyadakı strateji mövcudluğunu itirir, həm də qonşu Livanda ağır silahlı bir proksi saxlamaq qabiliyyətindən məhrum olur”.

Politoloq qeyd edib ki, İran düşə biləcəyi növbəti xaos dalğasından qaçmaq üçün Türkiyə ilə Suriya ilə yanaşı, İraqda da dil tapa bilmək variantlarını axtarır:

“Çünki İran növbəti zərbəni İraqdan gözləyir. Digər tərəfdən, Tehran İraq və Yəməndə milisləri dəstəkləmək kimi uğursuz strategiyasını ən azından ikiqat azaltmağı hədəfləyə bilər ki, gələcək təhlükələrdən sığortalansın. İran bu baxımdan regional güc kimi Türkiyə ilə, qlobal faktor olan ABŞ-nin yeni prezidenti Donald Trampın administrasiyası ilə danışıqlar əsnasında yeni yanaşmaya açıq olduğuna işarə edir. Xameneinin Bəşər Əsədin süqutunu Suriyanın devrilmiş hökumət güclərinin üzərinə atması da Tehranın gələcək regional yanaşmalarda güzəştə hazırlıqlarının əlaməti kimi şərh oluna bilər. Bundan başqa, görünür ki, Xamenei Türkiyə vasitəsilə ABŞ-nin maraqlarının nəzərə alınması istiqamətinə də həvəslənir və Ankaraya İraqda yarana biləcək təhlükələrə qarşı əməkdaşlıq təklif edir. Ehtimal ki, İraqda İran proksi qüvvələrlə dar miqyaslı hücum kampaniyalarına dəstək üçün Türkiyənin də mövqeyini öyrənir”.

A.Kərimov bildirib ki, birinci cəbhə Cənubi Qafqaz regionudur, ehtimal ki, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə Türkiyə lideri Rərəb Tayyib Ərdoğanın telefon danışığı İrana Ankara ilə bu regionda əməkdaşlığı dərinləşdirmək çağırışlarını dərk etdirir. Siyasi şərhçi sonda vurğulaylb ki, İranın nüvə silahı əldə etmək potensialı regionda əks-səda verəcək növbəti həyəcan siqnalı yarada bilər:

“Çünki müqavimət oxu qırılan İranın danışıqlar nəticə verməsə, nüvə silahı əldə etməsinə dair müxtəlif informasiya əməliyyatlarına başlayacağı ehtimalı yüksəkdir. Bu, İranın xarici strategiyası ilə paralel daxili siyasət arenasındakı uğursuzluq hekayələrini ört-basdır etmək vasitəsinin bir hissəsi ola bilər”.

Firuzə Əliyeva

Sfera.az