Azərbaycan dövlətinin xüsusi iqtisadi zonalarda, sənaye və texnologiya parklarında fəaliyyət göstərən şirkətlərə vergi güzəştlərini təklif etməsi İsrail şirkətlərinin də marağına səbəb olub.

Sfera.az xəbər verir ki, İsrailin “Globes” biznes saytı bununla bağlı xüsusi material hazırlayıb. Sayt biznesini Azərbaycana köçürmək istəyən bir İsrail şirkətinin ölkəmizdə təklif edilən vergi güzəştləri, əlvarişli biznes şəraiti ilə bağlı fikirlərini öyrənib.

“Globes”in əməkdaşı tərəfinədən hazırlanan həmin məqaləni qısa ixtisarlarla təqdim edirik:

- İsrailin startaplarına təklif edilən stimullar arasında korporativ vergi, idxal vergisi, daşınmaz əmlak vergisi və dividendlərin on il müddətinə vergilərdən tam azadolmalar var. Əksəriyyəti şiə müsəlman olan bir ölkənin hazırkı müharibə (Yaxın Şərqdəki müharibə nəzərdə tutulur - red.) zamanı belə bir addımın atılması müstəsna və təəccüblüdür. Bu addım hazırda Bakıda tikilməkdə olan texnologiya parkının istifadəyə verilməsindən sonra edilir. Baxmayaraq ki, Azərbaycan hökumətinin təklif etdiyi güzəştlər ölkənin istənilən yerində yaradan İsrail texnologiya şirkətləri üçün əlçatandır.

Mənbələrin “Globes”ə verdiyi məlumata görə, İsrailin bir neçə texnologiya şirkəti artıq Azərbaycana köçürülmə ilə bağlı danışıqlar aparır. Yuxarıda sadalanan təşviqlərdən başqa, şirkət işçiləri 4,700 ABŞ dollarına (8 min manat) qədər aylıq maaşlar üçün 0% gəlir vergisi ödəyəcəklər. Bu təşviqlərə uyğun gəlmək üçün şirkətlər ən azı bir il fəaliyyət göstərməli və ya on və ya daha çox tam ştatlı işçiyə malik olmalı və ya illik gəliri ən azı 200 000 manat olmalıdır.

Proqram çərçivəsində ölkəyə immiqrasiyaya dəstək verilir ki, bura iş icazələrindən azad olunma, yaşayış icazələrinin verilməsində yardım və ofis, yaşayış yeri tapmaq kimi maddi-texniki məsələlərin təşkili daxildir. Azərbaycan Avro-Asiya regionunun texnoloji qovşağına, türk ölkələrinə açılan qapıya çevrilməyə çalışır.

Türkiyədə işləmək istəyən şirkətlər üçün də Azərbaycan vasitəçi ola bilər. Bakının Ankara ilə münasibətləri “bir millət, iki dövlət” ideyasına əsaslanır. İsraillə Türkiyə arasında münasibətlər isə aşağı səviyyədədir. Buna görə də Türkiyədə geniş əməliyyatlar axtaran şirkətlər Türkiyə ilə Azərbaycan arasındakı əlaqələrin dərinliyindən faydalana biləcəklər.

Texnologiya layihələrinə Azərbaycanın İnnovasiya və Rəqəmsal İnkişaf Agentliyi (IDDA) rəhbərlik edir və əsas məqsədi iqtisadiyyatın şaxələndirilməsidir. 2022-ci ildə Azərbaycanın ÜDM-nin 47,8%-i, büdcə gəlirlərinin 52,7%-i, ixracının 92,5%-i neft-qaz sektorunun payına düşüb. Azərbaycan son illərdə öz iqtisadiyyatlarını şaxələndirmək və qalıq yanacaqlardan asılılığı azaltmaq üçün daha çox çalışır. Bu səbəbdən Azərbaycan xarici texnologiya şirkətlərinin ölkədə fəaliyyətini təşviq edir. Təşviqin bir hissəsi kimi Azərbaycana köçən şirkətləri işçi cəlbində də çətinlik yaratmır. Bununla belə, IDDA artıq müvafiq kadrların hazırlanması üzərində işləyir və informasiya texnologiyaları kursları üçün 3000-dən çox tələbə üçün təqaüdləri maliyyələşdirir. Məqsəd mümkün qədər çox gənc yetişdirmək və xarici şirkətlərin kadr tələbatını ödəməkdir.

Gələn il yerli vətəndaşlar üçün təqaüd alacaq gənclərin sayının 5000-ə çatacağı gözlənilir. Azərbaycanda startapların köçürülməsinə cavabdeh olan IDDA-nın regional vitse-prezidenti Paşa Əliyev ivrit dilini mükəmməl bilir. O, “Globus”a deyib ki, İsrail şirkətlərini cəlb etmək təşəbbüsü Azərbaycanın güclü texnoloji ekosistem qurmaq üçün daha geniş səylərin bir hissəsidir.

"Gənc və çoxdilli əhalimiz müxtəlif mədəniyyətlərlə birləşərək dinamik və innovativ işçi qüvvəsi yaradır. Bundan əlavə, inkişaf etmiş infrastrukturumuz ölkəyə köçən şirkətlərə öz yeni evlərində tez yerləşməyə və inteqrasiya etməyə imkan verir. Azərbaycan Asiya bazarında inkişaf və innovasiya axtaran texnologiya şirkətləri üçün ideal məkandır”, - Paşa Əliyev deyib.

Azərbaycan-İsrail münasibətləri 1992-ci ildən yaranıb və böyük inkişaf yolu keçib. Azərbaycan neftinin hazırda əsas alıcılarından biri İsraildir. İsrail həm də Azərbaycanı ehtiyac duyduğu yüksək texnologiyaya əsaslanan silahlarla təmin edir. 2024-cü ilin birinci yarısında Azərbaycandan İsrailə neft idxalında 55% artım baş verib ki, bu da 989 milyon dollar təşkil edib.

Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın İsrailə tətbiq etdiyi ticarət embarqosuna baxmayaraq, Azərbaycan nefti BTC (Bakı-Tbilisi-Ceyhan) boru kəməri ilə axmağa davam edir. Neft Türkiyənin liman şəhəri Ceyhanda tankerlərə yüklənir və Hayfaya aparılır.

Neft tədarükünün zədələnməməsinin əsas səbəbi Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevlə Ərdoğanın yaxın münasibətidir. Azərbaycan İsrailin müdafiə sənayesinin əsas müştərisidir. O, digər şeylərlə yanaşı, “Rafael”dən tank əleyhinə “Spike” raketləri, “Elbit”dən “Hermes” PUA-ları və İsrail Aerokosmik Sənayesindən (IAI) “Harop” döyüş sursatlarını alıb.

Keçən ilin oktyabrında “Azerkosmos” Agentliyi ilə IAI arasında kosmik sahədə əməkdaşlıq haqqında saziş də imzalanıb. 2023-cü ilin aprelində Azərbaycanın əlaqəsinin kəsildiyi “Azarsky” peykini əvəz etmək üçün “OptSat500” peykinin buraxılması ilə bağlı müqavilə imzalanıb.

Beləliklə, Azərbaycanda texnologiya sektorunun inkişafı həm iqtisadiyyatını, həm də İsraillə ticarət əlaqələrini şaxələndirəcək.

Vasif