Özbəkistanda “Rusiyanın quyruğu” göründü – Qaraqalpaqlar Putinə müraciət edir

“Rusiya mediası Qaraqalpaq Respublikasından reportaj hazırlayıb. Yerli əhalinin dilindən “Biz Qaraqalpaq xalqını qorumaq üçün Putinə müraciət etdik” kimi fikirlər yazırlar. “Qaraqalpaqlar Özbəkistanın ən çox rusdilli xalqlarından biri hesab olunur” qeydini vurğulamağı da unutmurlar”.

Sfera.az bildirir ki, bunu siyasi ekspert Asif Nərimanlı deyib.

Onun sözlərinə görə, Özbəkistanda baş verənlər ilin əvvəlində Qazaxıstan hadisələri və Putinin Lukaşenkonun dili ilə “Özbəkistan dərs çıxarmalıdır” xəbərdarlığı fonunda gözlənilən idi, lakin hadisələrin inkişafını Mirziyayev mümkün risklərə qarşı qabaqlayıcı gedişi müəyyən etdi:

“Qaraqalpaq Respublikasının 1993-cü ildə Özbəkistana birləşməsi haqda müqavilə 20 illik idi, müqaviləyə görə, qaraqalpaqların suverenliyi və referendum yolu ilə ayrılmaq hüququ saxlanılır, bu hüquqlar Özbəkistan Konstitusiyasında təsdiq olunur. 2013-cü ildə müqavilə bitəndən sonra Kərimov “müstəqillik” haqda eşidilən müəyyən səsləri inzibati resurslarla sakitləşdirdi. Bu səslər Kərimovun ölümündən sonra, xüsusilə 2019-cu ildə yenidən eşidilməyə başlandı. 2019-cu il Mirziyayevin Ankara ilə daha yaxın təmaslar qurmağa başladığı, Türk Şurasına üzvlüyə razı olduğu tarixdə “Qaraqalpaq Respublikasının mühacirət hökuməti” elan edildi, əsas fəaliyyət mərkəzi də Moskvadır”.

Ekspertin sözlərinə görə, Özbəkistana qarşı təzyiq imkanları arasında praktiki baxımından iki rıçaq daha əlverişli görünür:

“Özbəkistan İslam Partiyasını fəallaşdırmaq və qaraqalpaqların müstəqilliyi, yaxud başqa ölkə ilə birləşməsi haqqından istifadə etməsini aktuallaşdırmaq.

Birinci kart Kərimovun dövründə tam olmasa da, böyük ölçüdə neytrallaşdırılıb, Mirziyayev konstitusiyaya dəyişikliklə ikinci kartı da sıradan çıxarmaq istəyir və bu addımı Qazaxıstan hadisələrindən sonra edilən xəbərdarlıq, eyni zamanda Ukrayna müharibəsi ilə dəyişən şərtlər daha da zəruri edir. Nukusda yaşananlar da Mirziyayevin həmləsinin önünü kəsmək məqsədi daşıyırdı və Daşkəndin geri çəkilməsi buna nail olduqlarını göstərir. Hərçənd prosesin hələ başlanğıcda olduğu ehtimalı daha böyükdür: Daşkənd “müdaxilə riskini” aradan qaldırmaq, Rusiya bu kartı saxlamaq uğrunda döyüşəcək”.

Turan Rzayev