Beyni gənc saxlamağın yolları - Bunları etməlisiniz

Yaşlandıqca yaddaş zəifləməsi, diqqət toplamaqda çətinlik və beyin fəaliyyətində yavaşlama narahatlıq doğurur. Mütəxəssislərin fikrincə, beynin gənc qalması üçün gündəlik həyat tərzində sadə dəyişikliklər etmək kifayətdir.

Sfera.az xarici mediaya istinadən xəbər verir ki, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına görə, hazırda dünyada 55 milyon insan demansdan əziyyət çəkir və hər il 10 milyona yaxın yeni hal qeydə alınır. Araşdırmalar göstərir ki, sağlam həyat tərzi seçimləri ilə bu xəstəliyin 40 faizədək qarşısını almaq mümkündür.

Mütəxəssislər bildirir ki, kitab oxumaq, riyazi tapmacalar həll etmək, yeni bacarıqlar öyrənmək və yaradıcılıqla məşğul olmaq beynin inkişafına müsbət təsir göstərir. Harvard alimlərinin araşdırmalarına görə, bu fəaliyyətlər yaddaş itkisini gecikdirən “idrak ehtiyatı” yaradır.

Eyni zamanda, gündəlik fiziki aktivlik beyin sağlamlığı üçün vacib amil sayılır. Hətta 30 dəqiqəlik sürətli gəzinti belə yaddaş və düşünmə qabiliyyətinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir edir.

Qidalanmanın da rolu xüsusi vurğulanır. Yaşıl tərəvəzlər, meyvələr, qoz-fındıq və “omeqa-3” yağ turşuları beyin fəaliyyətini gücləndirir, şəkərli və emal olunmuş qidalar isə yaddaş zəifləməsi ilə əlaqələndirilir. Mütəxəssislər Alzheimer riskini azaltmaq üçün MIND pəhrizinə üstünlük verilməsini tövsiyə edir.

Neyrocərrahların sözlərinə görə, hər gecə 7-8 saat keyfiyyətli yuxu yaddaşın bərpası və toksinlərin təmizlənməsi üçün ən mühüm amildir. Keyfiyyətsiz yuxu isə yaddaş itkisi və demansla əlaqələndirilir.

Stress də beyin üçün təhlükəli sayılır. Uzunmüddətli gərginlik kortizol hormonunun artmasına, yaddaş itkisinə və beyin həcminin kiçilməsinə səbəb olur. Mütəxəssislər stressin azaldılması üçün meditasiya, yoqa, nəfəs məşqləri və gündəlik yazmağı məsləhət görürlər.

Sosial əlaqələrin də beyin sağlamlığına təsiri təsdiqlənib. Yalnızlıq idrak funksiyalarını zəiflədir, ünsiyyət, ictimai fəaliyyət və könüllülük isə əksinə, emosional rifahı gücləndirir.

Mütəxəssislər hesab edir ki, beyni gənc saxlamaq uzunömürlülükdən daha çox, dolu və keyfiyyətli yaşamaqla bağlıdır. Onların sözlərinə görə, “davamlı hərəkət, sağlam qidalanma, zehni məşğuliyyət, kifayət qədər yuxu, sosial ünsiyyət və stressin idarəsi – gənc beynin sirridir”.

Bəsti Rəfizadə
Sfera.az