Şokedici kəşf: Vitaminlər xərçəng şişlərinin böyüməsini sürətləndirə bilər
"C" və "E" vitaminləri kimi antioksidantlar uzun müddətdir ki, yaşlanma və streslə mübarizədə əvəzolunmaz köməkçilər hesab olunur. Onlar hüceyrələri sərbəst radikalların dağıdıcı təsirindən qoruyur və orqanizmin sağlamlığını dəstəkləyir. Lakin İsveç və Çin alimlərinin yeni tədqiqatı göstərib ki, bu maddələrin həddindən artıq çox olması gözlənilməz və təhlükəli təsirə malik ola bilər, xüsusilə də onkoloji xəstələr üçün.
Bildirilir ki, İsveç və Çindən olan alimlər reseptlə satılan dərmanlara asılılıq aşkar ediblər. Ağciyər xərçəngi olan siçanlar üzərində apardıqları tədqiqatda "C" və "E" vitaminlərinin yüksək dozaları nəinki kömək etməyib, əksinə - şişlərin böyüməsini və metastazların inkişafını sürətləndirib. Niyə? Bütün məsələ antioksidantların təsiri altında aktiv şəkildə formalaşmağa başlayan və şişi qidalandıran yeni qan damarlarındadır.
Artıq miqdarda vitaminlər: gözlənilməz effekt
Ağciyər xərçəngi olan siçanlara - həm adi, həm də insan xərçəng hüceyrələri implantasiya edilmiş siçanlara - su ilə böyük dozalarda "C" vitamini, qida ilə isə "E" vitamini və "N-asetilsistein" verilib. Tədricən heyvanlarda antioksidantların səviyyəsi normanı keçib. Bu, damarların güclənmiş formalaşması hesabına şişlərin böyüməsinə səbəb olub.
"Əgər siz düzgün qidalanırsınızsa, əlavələr qəbul edirsinizsə, zəncəfil çayı və smuzi içirsinizsə, müəyyən bir məqamda doza həddi aşılır", - deyə professor Martin Berqo izah edir.
Panaseya deyil, risk
Antioksidantlar sərbəst oksigen radikallarını - hüceyrələri məhv edə bilən molekulları neytrallaşdırır. Lakin bu radikalların həddindən artıq aşağı səviyyəsi də faydalı deyil: o BACH1 zülalını aktivləşdirir. Bu isə öz növbəsində, damarların böyüməsini başladır və xərçəngin inkişafını gücləndirir.
Eksperimentin ikinci hissəsində tədqiqatçılar orqanoidlərə - laboratoriyada yetişdirilmiş xərçəng hüceyrələrindən ibarət kiçik kürəciklərə təsir etdilər. Mənzərə təkrarlandı: vitaminlərin artıqlığı BACH1-i aktivləşdirdi.
Bu insanlar üçün nə deməkdir?
Alimlər vurğulayırlar: təlaşa düşmək lazım deyil. Antioksidantları tamamilə qida rasionundan çıxarmaq təhlükəlidir, xüsusilə onkoloji xəstəliklər zamanı - çatışmazlıq vəziyyəti pisləşdirə bilər. Əsas məsələ balansı qorumaqdır.
Müalicə perspektivləri
Maraqlıdır ki, BACH1-in yüksək səviyyəsi təkcə ağciyər şişlərində deyil, həm də böyrək və süd vəzi xərçəngində müşahidə edilib. Bu, xüsusilə BACH1 səviyyəsi yüksək olan xəstələrdə damar böyüməsini inhibə edən maddələrdən istifadə etməklə hədəfli terapiya üçün imkanlar açır. Bunu müəyyən etməyə genetik skrininq kömək edəcək. (Oxu.az)
