Elm adamları Hindqozu ekstraktının qoxulanmasının Alzheimer xəstəliyinin erkən diaqnozu üçün potensial üsul ola biləcəyini irəli sürürlər.

Sfera.az Türkiyə mediasına istinadən xəbər verir ki, ABŞ-də aparılan araşdırmaya əsasən, ev şəraitində asanlıqla tətbiq edilə bilən “qoxu testi” Alzheimer riski daşıyan insanları illər əvvəl müəyyən etməyə kömək edə bilər. Test zamanı iştirakçılardan müəyyən qoxuları tanımaları və xatırlamaları tələb olunur. Mütəxəssislər, yaddaş pozulmasına səbəb olan bu xəstəlik ilə anosmiya (qoxu hissinin itməsi) arasında uzun müddətdir əlaqə olduğunu bildirirlər.

Alimlər qoxu testini təxminən 200 pasiyent üzərində sınaqdan keçiriblər. Nəticələrə görə, bilişsel pozuntusu olan şəxslər sağlam insanlarla müqayisədə daha zəif nəticə göstəriblər. Neyroloq Dr. Mark Albers bildirir ki, “Bilişsel pozuntunun erkən aşkarlanması Alzheimer riski daşıyan şəxsləri müəyyən etməyə və xəstəlik başlamadan əvvəl müdaxilə etməyə imkan yaradır.”

Test zamanı iştirakçılar Hindqozu ekstraktının qoxusunu müəyyən etməyə çalışırlar. Həmçinin, onlardan “hindqozu” və “təzə çörək” kimi fərqli qoxular arasındakı fərqi hiss etmələri istənilir. Mütəxəssislər bu testin Alzheimer-i birbaşa diaqnoz etmək üçün deyil, daha bahalı testlərə ehtiyacı ola biləcək insanları müəyyənləşdirmək üçün istifadə edildiyini bildirirlər.

Scientific Reports jurnalında yayımlanan bu araşdırma, qoxu itkisini Alzheimer xəstəliyi ilə əlaqələndirən son tədqiqatlardan biridir. 2022-ci ildə aparılan başqa bir araşdırma göstərib ki, qoxu duyğusunu tez itirən insanların Alzheimer xəstəliyinə tutulma riski 89% daha yüksəkdir.

Lakin mütəxəssislər vurğulayırlar ki, qoxu itkisi yalnız Alzheimer-in göstəricisi deyil və müxtəlif səbəblərdən yarana bilər. Soyuqdəymə, qrip, sinus infeksiyaları, allergiyalar və burun polipləri də qoxu itkisinin əsas səbəbləri arasındadır.

Böyük Britaniyada Alzheimer xəstəliyi demensiyanın ən geniş yayılmış səbəbi hesab olunur. Alzheimer Cəmiyyətinin məlumatına görə, bu xəstəliyin ölkəyə illik maliyyəti 42 milyard funt sterlinq təşkil edir və bu rəqəmin növbəti 15 il ərzində 90 milyard funt sterlinqə yüksələcəyi proqnozlaşdırılır.

Alzheimer’s Research UK təşkilatının araşdırmalarına görə, 2022-ci ildə demensiya səbəbilə ölənlərin sayı 74,261 nəfərə çatıb. Bu rəqəmlər xəstəliyin nə qədər geniş yayıldığını və erkən diaqnozun vacibliyini bir daha göstərir.

Bəsti Rəfizadə

Alimlər açıqladı: Alzheimeri bu test vasitəsilə aşkarlamaq olacaq..