2025-ci il dünya üzrə bir sıra güclü və dağıdıcı zəlzələlərlə yadda qalıb.

Sfera.az bildirir ki, ilin ən güclü seysmik hadisələri olan Kamçatka (Rusiya), Myanma (Mandalay/Sagaing), Tibet (Çin) və bir neçə digər regionda baş verən zəlzələlər onlarla minlərlə insanın həyatına, infrastruktura və iqtisadiyyata ağır zərbə vurub.

2025-ci ilin ən önəmli seysmik hadisələrinin xülasəsi və onların nəticələri təqdim edirik:

Kamçatka (Rusiya) — M 8.8

İlin ən güclü zəlzələsi iyulun sonunda Rusiyanın Kamçatka sahillərində baş verib. M 8.8 gücündəki bu zəlzələ bir neçə dəqiqə davam edib və bölgədə 19 metrə qədər sunami dalğaları yaranıb. Xoşbəxtlikdən, ərazi az məskunlaşdığından insan itkisi az olub. Kamçatka zəlzələsi seysmik xəbərdarlıq sistemlərinin nə qədər vacib olduğunu bir daha göstərib.

Myanma — M 7.7

Martın 28-də Myanmanın Sagaing və Mandalay bölgələrində 7,7 bal gücündə zəlzələ baş verib. Bu hadisə 2025-ci ilin ən faciəvi təbii fəlakətlərindən biri olub. Rəsmi məlumatlara görə, yüzlərlə, qeyri-rəsmi mənbələrə görə isə minlərlə insan həlak olub, on minlərlə bina dağılıb. Beynəlxalq təşkilatlar hadisədən sonra humanitar yardım aksiyalarına başlayıblar.

Tibet (Çin) — M 7.1

Yanvarın 7-də Çinin Tibet bölgəsində 7,1 bal gücündə zəlzələ qeydə alınıb. Hadisə dağlıq və sərt iqlimli ərazidə baş verdiyindən xilasetmə işləri çətinləşib. Çin hökuməti 100-dən çox insanın həyatını itirdiyini, yüzlərlə yaralının olduğunu açıqlayıb.

Türkiyə — M 6.2 və M 6.1

Aprel və avqust aylarında Türkiyədə iki orta güclü zəlzələ baş verib. Aprelin 23-də İstanbul yaxınlığında 6,2 bal gücündə zəlzələ panikaya səbəb olub, binalarda çatlar yaranıb. Avqustda Balıkesir bölgəsində 6,1 bal gücündə zəlzələ nəticəsində bir nəfər həlak olub, bir neçə bina çöküb. Bu hadisələr bir daha Türkiyənin yüksək seysmik risk daşıdığını göstərib.

Filippinlər — M 7.4

Oktyabrın 10-da Filippinlərin Davao Oriental sahillərində 7,4 və 6,8 bal gücündə iki zəlzələ (doublet) baş verib. Sunami xəbərdarlığı elan olunub, bir neçə nəfər həyatını itirib, yüzlərlə insan yaralanıb.

Ümumi olaraq 2025-ci ildə ən güclü zəlzələ Kamçatka sahillərində, ən ölümcül hadisə isə Myanma ərazisində qeydə alınıb. Qlobal seysmoloqlar bildirirlər ki, bu il həm zəlzələlərin gücü, həm də insan itkisi baxımından son onilliyin ən aktiv illərindən biri olub.

Mütəxəssislər xəbərdarlıq edirlər ki, seysmik risk zonalarında yaşayış infrastrukturunun yenilənməsi, erkən xəbərdarlıq sistemlərinin inkişafı və əhalinin maarifləndirilməsi bu kimi faciələrin miqyasını azalda bilər.

Firuzə Əliyeva
Sfera.az

2025-ci ilin ən dəhşətli zəlzələləri -MİNLƏRLƏ İTKİ