300 ildən çoxdur ki, Karib dənizinin dərinliklərində yatan “San José” (San Xose) qalleonu (yelkənli gəmi-red.) yenidən dünya gündəminə gəlib. İspaniya donanmasının gəmisindən tapılan ilk tarixi əsərlər təkcə arxeoloji deyil, həm də beynəlxalq hüquqi müzakirələrə səbəb olub. Qızıl sikkələr, çini və nəhəng top tarixin ən böyük gəmi qəzası xəzinələrindən birinin həqiqətən mövcud olduğunu sübut edib.

Sfera.az bildirir ki, 4 ölkə 17 milyard dollar dəyərində olan bu sərvətə hüquq iddiası irəli sürür.

1708-ci ildə batmış “San Xose” yelkənli gəmisi, 200 tonluq yükü ilə tarixin ən zəngin gəmilərindən biri olub.

Gəmi 8 iyun 1708-ci ildə İspan Varisliyi Müharibəsi zamanı Britaniya Kral Donanması tərəfindən pusquya salınıb. Kartagena sahillərində baş verən hücum gəminin batması və Karib dənizinin dibinə təxminən 200 ton qızıl, gümüş, zinət əşyaları və qiymətli daşların itməsi ilə nəticələnib. Yükün böyük bir hissəsinin Cənubi Amerikadakı İspaniya koloniyalarından toplandığı güman edilir.

Qəzanın mövcudluğu uzun illər şayiə olaraq qalıb. 1980-ci illərdən etibarən bəzi özəl şirkətlər gəmini tapdıqlarını iddia etsələr də, onun dəqiq yeri yalnız 2015-ci ildə təsdiqlənib. O vaxtdan bəri Kolumbiya hökuməti ərazinin talan edilməsinin qarşısını almaq üçün koordinatları gizli saxlayıb və elmi tədqiqatlara hazırlaşıb.

2024-cü ildə başlanan layihə ilə ilk dəfə tapılan artefaktlar

Kolumbiya hökuməti 2024-cü ildə "San Xose”nin ürəyinə doğru" tədqiqat layihəsinə başlayıb. Alimlər və dəniz arxeoloqları məsafədən idarə olunan sualtı qayıqlardan istifadə edərək təxminən 600 metr dərinliyə eniblər. İlk mərhələdə qızıl sikkələr müəyyən edilib və sonra artefaktlar nəzarətli şəkildə çıxarılıb.

Aşkar edilən parçalar arasında qızıl makuina sikkələri, incə işlənmiş çini və pirat filmlərini xatırladan nəhəng top var. Sikkələrdəki "L" işarəsi bəzi sikkələrin Limada zərb edildiyini göstərir.

Digər möhürlər 1707-ci ili göstərir. Tədqiqatçılar bildirirlər ki, bu tapıntılar dövrün ticarət yolları və istehsal texnologiyaları haqqında yeni məlumatlar verəcək.

17 milyard dollarlıq Xəzinə Üçün Beynəlxalq Hüquqi Mübarizə Başlayır

“San Xose” gəmi qəzasının kəşfi mülkiyyət mübahisəsini yenidən alovlandırıb. Kolumbiya gəmi qəzasının onun ərazi sularında yerləşdiyini və mədəni irs hesab edildiyini iddia edir. Digər tərəfdən, İspaniya gəminin dövlət donanmasına məxsus olduğunu və toxunulmazlıq altında hesab edilməli olduğunu iddia edir. ABŞ-da yerləşən özəl şirkətlər və Boliviya da dolayı yolla iddialar irəli sürürlər.

Tədqiqatçılar xəzinənin dəyərinin təxminən 17 milyard dolla olduğunu təxmin etsələr də, dəqiq rəqəm hələ açıqlanmayıb.

Aynil

300 illik gəminin qalıntıları tapıldı - FOTOLAR