"İlk baxışdan ortamın bir qədər sərt olduğu təəssüratı yaranıb. Pekində avtokratlar diktatorların tikməkdən zövq aldığı o böyük mərmər salonları gəziblər. Vladimir Putin və Si Cinpin ətrafında əsasən, Qərb nizamının gələcəkdə devrilməsinə can atan kiçik despotlar - Misir və Efiopiya, Myanma və Mozambik, Türkmənistan və Taliban liderləri həvəslə birləşiblər. NATO və Aİ-dən narazı olan, Macarıstandan demokratik yolla seçilmiş Viktor Orbanın onların əlini sıxması və kameralara gülümsəməsi də narahatlıq yaradıb".

Sfera.az xəbər verir ki, bu fikirlər "The Telegraph"ın Rusiya Prezidenti Vladimir Putin Çin Prezidenti Si Cinpin arasındakı görüşlə bağlı şərhində bildirilib.

Şərhi təqdim edirik:

"Çinin dostları və tərəfdaşlarının qlobal sammiti ilə demək olar ki, eyni anda, ABŞ prezidenti Co Bayden həmvətənlərini geri çəkilməmək barədə xəbərdar etmək üçün həyəcanla efirə çıxdı. Yaşlılığın da verdiyi çaşqınlıqla "Amerika liderliyi dünyanı bir arada tutan şeydir. Amerika ittifaqları bizi, Amerikanı təhlükəsiz saxlayan şeydir" dedi.

Cəmi bir ay əvvəl Avropa liderlərini böyük Moskva masasına toplamağı bacaran Putin Kim Çen Indan üz döndərməyə başlayıb.

Amma bu, İsrail və Qəzzada baş verən dəhşətlərdən əvvəl idi. İndi birdən-birə koalisiya yaratmağa çalışan Rusiya yox, NATO-dur. Qərb liderləri bilirlər ki, daha kasıb ölkələrlə illərlə aparılan iş nəticəsiz qalıb. 

Əvvəllər müsbət əhval-ruhiyyədə olan ölkələr Qərbin ikiüzlülüyünə görə indi qəzəblidirlər. Tamamilə fərqli şərtlərə baxmayaraq, İsrail Qəzzaya elektrik enerjisini kəsmək məcburiyyətində qaldıqda, inkişaf etməkdə olan ölkələrin ekspertləri Ursula fon der Leyenin çıxışını yaydılar. Avropa Komissiyasının prezidenti Rusiyanın Ukraynanın enerji infrastrukturuna hücumlarını “terror” və “müharibə cinayətləri” yox, məhz “düşünülməmiş addım” kimi qiymətləndirdi.  Qərb həm İsraili, həm də Ukraynanı faşist qonşuların hücumuna məruz qalan plüralist dövlətlər kimi qəbul etdiyini bildirib.

Boris Conson deyir:  "Biz Putinin Adviikadakı quldurlarına və ya Qəzzada cihadçı terroristlərə baxanda eyni hidranın müxtəlif başlarına baxırıq. Onların məqsədləri eynidir - liberal demokratiyanı məhv etmək".

Baxmayaraq ki, keçmişdə Frants Fanonun anti-müstəmləkəçilik siyasəti Qlobal Cənub liderlərinin bir çoxlarına belə görünmür. Onlar üçün azad cəmiyyətlərdə xüsusi bir şey yoxdur. Liberal demokratiya daha göründüyü üçün deyil, ağdərililərin onu uzaq ölkələrə tətbiq etdiyi üçün yayıldı. Əgər Qərb ölkələri, iqtisadi, diplomatik, demoqrafik baxımdan öz mövqelərini itirirsə, bu, bir o qədər yaxşıdır.

 
Ruslar və çinlilərin bir araya gətirdiyi koalisiya buradan gəlir. Koalisiya üzvlərinin heç bir ortaq cəhəti yoxdur. Bəziləri marksist, bəziləri islamçı da olsa, hamısı Qərb, və liberal təkəbbür kimi gördükləri şeydən küsür və hesabın yaxınlaşdığına inanaraq sevinirlər.

Müharibələr məhz belə vaxtlarda çoxalır. Dominant güclərin əlləri dolu olduqda, revanşistlər şanslarından istifadə edirlər. Məsələn, İtaliyanın xaosda fürsət tapdığı üçün iki dünya müharibəsinə necə qoşulduğunu düşünün.

İndi Asiya və Afrikadakı bütün qrupları düşünün: bu günə qədər döyülən bir güc var. Əgər Putin Ukraynada zəbt edilmiş ərazilərdə dayana bilsə, bu, Qərb üçün qəti məğlubiyyət, Süveyş səviyyəsində dönüş kimi qiymətləndiriləcək. Bu  təkcə Çinin Tayvanı işğal etməsinə deyil, həm də bir-biri ilə əlaqəsi olmayan bir sıra münaqişələrə səbəb olacaq.

Onsuz da güclünün fikri yayınanda nə baş verdiyini görə bilirik. NATO müttəfiqi olan Türkiyə avtokratik qonşuları ilə balanslaşdırılmış siyasət yürüdərkən, Avropa ilə mübarizə aparır. Keçən ilə qədər demokratik dünyanın böyük ümidi olan Hindistan Kanada vətəndaşının öldürülməsinə göstəriş verdiyi ittihamına məzəli nifrətlə yanaşır. Kanadanın müttəfiqləri isə Putinə qarşı Hindistandan dəstək almaq ümidsizliyinə qapılıblar.

Qəzzadakı müharibə Qərbi daha da gərginləşdirir və bu, Rusiya dövlət mediasının təəccübünə səbəb olur. Moskva qəzetlərindən biri bunu “göydən gələn hədiyyə” adlandırır, Ukraynaya göndərilən sursatların İsrailə yönləndirildiyini bildirir. Digəri isə İsrailin cavabını faşistlərin Leninqradın mühasirəsinə bənzədir. 18 ay ərzində İsrail siyasətçiləri Rusiyanın Ukraynaya təcavüzünü pisləməməyi seçdilər. İndi görürlər ki, Putin onların əvəzini necə ödəyir.

HƏMAS-ın hücumu ilə bağlı bəlkə də ən diqqətçəkən fakt odur ki, Britaniya, Amerika və İsrail kəşfiyyat mənbələrinə görə, İranın dəstəyi var.

Bir səviyyədə, bu çox da fərqli görünməyə bilər. Çar Rusiyası 1914-cü ildə Qavrilo Prinsip tərəfindən Frans Ferdinandın öldürülməsindən əziyyət çəkdi, lakin yenə də müharibəyə qoşulmaq məcburiyyətində olduğunu hiss etdi. Bununla belə, bu, İranın qeyri-ənənəvi rejiminin öz məhdudiyyətlərinin fərqində olduğunu xatırladır.

Axı Qərb hələ də böyük hərbi üstünlüyə malikdir. NATO müttəfiqləri Ukrayna, Tayvan, Yaponiya, Avstraliya və Cənubi Koreya ilə birlikdə Çin-Rusiya himayəsi altında toplanan qeyri-liberal rejimlərdən daha güclüdür. ABŞ-nin nəhəng müdafiə büdcəsinin yalnız üç faizi Ukraynanın dəstəklənməsinə sərf olunur.

Həqiqətən, sırf döyüş baxımından, Rusiyanın qabaqcıl pilotsuz təyyarələri və kibermüharibə imkanları ilə İsraili görməzdən gəlməsi, bəzi ərəb dövlətlərinin Qərbi görməzdən gəlməsini kompensasiya edir.

Xeyr, əsl məsələ özünə inamla bağlıdır. Silahlı Qüvvələrimizin Misirdən çox üstün olmasına baxmayaraq,  Süveyş Britaniyanın nüfuzuna son qoydu. Çünki bizim daxili iradəmiz və beynəlxalq dəstəyimiz yox idi.

Bu gün də biz eyni inamsızlığı görürük. Biz bunu bir tərəfdən, Putinin qələbəyə aparan yol hesab etdiyi Donald Trampın qəzəbli izolyasiyasında görürük. Biz bunu, digər tərəfdən, solçuların demək olar ki, özünü anti-Qərb elan edən hər hansı hərəkata bəhanə gətirməyə hazır olmasında görürük.

Əvvəllər müşahidə etmişdim ki, bu gün dünyada müstəmləkəçilik əleyhinə hiss daha güclüdür, nəinki son zamanların müstəmləkəçilik meylləri.

Bu tendensiya tamamilə yeni deyil. Salman Rüşdi solçu yazıçı olaraq əvvəlcə anti-müstəmləkəçilik zəminində 1979-cu il İran inqilabını dəstəkləyib. Təbii ki, bu, ayətullahların nəzərində heç bir əhəmiyyət kəsb etmirdi.

HƏMAS-ın iyrənc əməllərinin ardınca yürüş edən gənc kütləyə baxın. Teokratları alqışlayan dünyəvilər, antisemitləri dəstəkləyən anti-irqçilər, anaların və körpələrin öldürülməsinə göz yuman feministlər, öz ölkələrinə kütləvi immiqrasiya tərəfdarları yəhudi qaçqınlarının Fələstində sığınacaq tapmasından hiddətləniblər.

Qurban olmaq hər bir cinayətə haqq qazandıran ali fəzilət, əxlaqi çıxış bəndinə çevrilmişdir. Mübarizənizi Qərb imperializminə müqavimət kimi qələmə verməklə, hər cür vəhşilikdən qurtula bilərsiniz.

Faciə ondadır ki, Qərb solçuları istədiklərini əldə edirlər, yəni birqütblü dünyanın sonu yaxınlaşır. İnanın mənə, bu baş verəndə heç birinizin xoşuna gəlməyəcək".

Aynil Camal