Bu gün – 10 dekabr dünya üzrə İnsan Hüquqları Günü kimi qeyd olunur.

Sfera.az xəbər verir ki, 2025-ci ildə də beynəlxalq ictimaiyyət bu tarixi günün əhəmiyyətini bir daha vurğulayır və insan hüquqlarının qorunması sahəsində çağırışları gündəmə gətirir. Qeyd edək ki, 1948-ci ilin 10 dekabrında BMT Baş Məclisi tərəfindən “İnsan Hüquqları haqqında Ümumi Bəyannamə” qəbul edilib. Bu sənəd bəşəriyyətin hüquq və azadlıqlarının təmin olunması istiqamətində ilk qlobal hüquqi çərçivə hesab olunur. İnsan Hüquqları Günü isə ilk dəfə 1950-ci ildə, BMT-nin Baş Məclisinin dövlətlərə və beynəlxalq təşkilatlara bu günü rəsmi şəkildə qeyd etmələri barədə çağırış edən 423 (V) saylı qətnaməsindən sonra qeyd olunmağa başlanıb.

Bəyannamə siyasi, mülki, sosial, mədəni və iqtisadi hüquqları özündə birləşdirən geniş hüquqlar paketini ehtiva edir. Hərçənd sənədin hüquqi baxımdan məcburi qüvvəsi yoxdur, buna baxmayaraq, o, insan hüquqlarının müdafiəsi və təşviqi sahəsində ümumdünya standartını formalaşdırmağa imkan verib. Son 75 il ərzində Bəyannamə 60-dan çox beynəlxalq hüquqi mexanizmin və sənədin yaranmasına təkan verib, bir çox dövlətlərin konstitusiyalarında və qanunvericiliklərində insan hüquqlarının əsasını təşkil edib. Bəyannamədə yer alan fundamental hüquqların BMT-yə üzv ölkələr tərəfindən qəbul olunması bu sənədin təsir gücünü artırır və insan ləyaqətinin qorunmasının qlobal əhəmiyyətini ön plana çıxarır. 2025-ci ildə dünyada insan hüquqları ilə bağlı müzakirələr daha çox münaqişə bölgələrində mülki əhalinin müdafiəsi, rəqəmsal hüquqlar, ifadə azadlığı, iqlim dəyişikliyinin insan hüquqlarına təsiri və miqrasiya problemləri ətrafında cəmlənib.

BMT-nin İnsan Hüquqları üzrə Ali Komissarlığı bu sahədə monitorinqi, hesabatlılığı və dövlətlərin üzərinə düşən öhdəliklərin icrasını izləməyi davam etdirir. Azərbaycan da bu günü müxtəlif maarifləndirici tədbirlər, konfranslar və insan hüquqlarının müdafiəsinə dair müzakirələrlə qeyd edir. 2025-ci ildə ölkədə hüquqi islahatların genişləndirilməsi, elektron xidmətlərin tətbiqi, sosial rifahın artırılması və vətəndaşların hüquqi maarifləndirilməsi sahələrində addımlar atıldığı bildirilir. Həmçinin İnsan Hüquqları Günü münasibətilə Ombudsman Aparatı, qeyri-hökumət təşkilatları və təhsil müəssisələrində insan hüquqlarının müdafiəsi, tolerantlıq və sosial ədalət mövzularında seminarlar təşkil olunur. BMT-nin insan hüquqları üzrə ali komissarı və komissarlığın administrasiyası hər il olduğu kimi, bu il də İnsan Hüquqları Gününün qlobal miqyasda qeyd edilməsi üçün səyləri əlaqələndirir, dövlətləri insan hüquqlarının qorunmasına dair öhdəliklərini yerinə yetirməyə çağırır.

Firuzə Əliyeva

Sfera.az

Mövzu: İnsan hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi, vətəndaşların hüquqi, siyasi dini və milli tolerantlıq, millətlərarası münasibətlərin inkişaf etdirilməsi;

Qeyd: Yazı Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə hazırlanıb.

10 dekabr İnsan Hüquqları Günüdür