“Snapback” mexanizmi nədir? - Şərh

Böyük Britaniya, Almaniya və Fransa İrana qarşı sanksiyaların bərpasını nəzərdə tutan “snapback” mexanizmini işə salıb. Xarici analitiklərin şərhlərinə görə, bu mexanizm İran üçün yaxşı heç nə vəd etmir. Şərhlərdə qeyd olunur ki, yeni sanksiyaların tətbiqi İrana əlavə çətinliklər yaradacaq. 

Bəs “snapback” mexanizmi nədir? O, nəyi nəzərdə tutur?

Məsələ ilə bağlı Sfera.az-a açıqlama verən politoloq Fərhad Məmmədov bildirib ki, İran uzun illərdir müxtəlif sanksiyaların hədəfindədir və bunun əsas hissəsini ABŞ tətbiq edib:

“İrana qarşı ən böyük sanksiyalar ABŞ tərəfindən həyata keçirilib. İkinci ən çox sanksiya isə Avropa İttifaqı tərəfindən tətbiq olunub. Avropa üçlüyü – Böyük Britaniya, Almaniya və Fransa 12 il əvvəl imzalanmış nüvə sazişinin iştirakçılarıdır. O sazişin mahiyyəti ondan ibarət idi ki, İran MAQATE-yə nüvə obyektlərini ziyarət və monitorinq aparmaq imkanı verirdi. Əvəzində isə bəzi sanksiyalar ləğv edilmiş, xarici banklarda dondurulmuş aktivlərin bir hissəsi açılmışdı. İran bu imkanlardan istifadə etsə də, əsasən Yaxın Şərqdə təsir imkanlarını gücləndirməyə yönəltdi”.

Politoloq qeyd edib ki, Donald Tramp ABŞ prezidenti olduğu dövrdə bu sazişdən birtərəfli qaydada çıxdı, lakin Avropa İttifaqı sənəddə qalmağa davam etdi. Hazırkı dövrdə isə Avropa ölkələri Tehrandan MAQATE ilə əməkdaşlığı bərpa etməyi tələb edir:

“Müharibə dövründə İran MAQATE ilə əməkdaşlığı dayandırdı. Halbuki həmin sazişdə bu əməkdaşlıq sanksiyaların aradan qaldırılması ilə əvəz olunmuşdu. Avropa üçlüyü də açıq şəkildə bildirib ki, əgər bu əməkdaşlıq bərpa olunmasa, sanksiyalar yenidən işə salınacaq. Bu, İrana qarşı ciddi təzyiq mexanizmidir”.

Bəsti Rəfizadə
Sfera.az