Eyüplü Halit İstanbul küçələrində maskalanan əfsanə idi. Onu digər fırıldaqçılardan fərqləndirən şey sxemlərindəki inanılmaz detal idi. Nə Qalata qülləsini satması, nə saxta polis bölmələri qurması, nə də Mussolinini aldatması mübaliğə deyildi; bunların hamısı gerçək hadisələr idi. Savadsız biri olan Eyüplü Halit demək olar ki, bütün şəhərdə sui-qəsd etmişdi. O, türk ictimai tarixində ən rəngarəng simalardan biri kimi öz yerini qazanmışdır.

Sfera.az mövzu ilə bağlı maraqlı yazı təqdim edir.

Eyüplü Halit zəkası adi fırıldaqçılardan çox fərqli idi.

Sultanahmet həbsxanasında italyan seyfçi ilə eyni kameraya salınmaq ona gümüş nimçədə verilən fürsət kimi idi. İtalyan dilini bilmədiyi üçün çarəsiz qalan Eyüplü Halit bu italyan məhbusu tez bir zamanda əsirinə çevirmişdi. Onunla fransız və yunan dillərində danışaraq etibarını qazanmış, məhbusu Mussoliniyə emosional bir məktub yazmağa razı salmışdı.

Məktubda Halit Mussoliniyə çox heyran olduğunu, İtaliyaya dəstək verdiyi üçün həbs olunduğunu, ailəsinin aclıqdan öldüyünü yazıb. Hadisələr sürətlə böyüdü. İtaliyanın baş konsulu şəxsən Sultanəhməd həbsxanasına gəlib və Mussolinin göndərdiyi pulla dolu zərfi Halitə verib. Həbsxanada hamı şokda düşüb.

Diplomatiyadan tutmuş təhlükəsizlik məmurlarına qədər hər kəs Eyüplü Halitin nə etdiyini anlamağa çalışsa da, artıq gec idi. Eyüplü Halitin planı ilə aldadılanlar arasında hətta Mussolini də qoşulmuşdu.

Sülün Osmanın Qalata qülləsini və Qalata körpüsünü satdığı üçün illərdir bağlı olan bu hekayələrin pərdə arxasında əslində Eyüplü Halit var idi.

Həmin dövrlərdə “İstanbul centlmen”i kimi qiyafəyə bürünərək şəhəri dolaşan Halit İstanbulun görməli yerlərini əcnəbilərə satmaqda usta olub. Onun heç bir rəsmi təhsili yox idi, lakin o, əla müşahidəçi, dillərə diqqətlə baxan və yumor hissi ilə səlis danışan aktyor idi.

Qalata Qülləsi və Dolmabahçe Saat Qülləsi kimi tikililərin əcnəbilərə satılması hekayələri zamanla başqalarına aid edilsə də, sonradan əsl “qəhrəmanın” Eyüplü Halit olduğu ortaya çıxdı. Halit öz inamını, linqvistik və lazımi anda doğru insanı tapmaq bacarığını birləşdirərək bu fırıldaqları ustalıqla dəf etmişdi. Zaman keçdikcə bu hekayələr şəhər əfsanələrinə çevrildi, lakin əsl yaradıcısı yəni, Eyüplü Halit unudulub. Eyüplü Halitin ən çox adı çəkilən dələduzluğu qadınları evlilik vədləri ilə şirnikləndirməsi olub.

Onlarla qadını özünə aşiq edib, pullarını alıb və sonra ortadan itib. O, gah bələdiyyə polisi qiyafəsində olan qadınlara yaxınlaşır, gah onları qanunsuz hərəkətlərlə hədələyirdi. Ona qarşı açılan davalar qəzetlərdə geniş işıqlandırılsa da, Halit həmişə qaçmağı bacarıb.

Onun sonda aldatdığı qadınlardan biri alban ailəsinin qızı olub. Qızın qardaşı polis əməkdaşı olub və bu məsələyə şəxsən yanaşıb. Həbsxanada Halit qəfildən öyrənib ki, kamerası dəyişdirilib və alban məhbuslarla birlikdə yeni kamerasına yerləşdirilib. Bu, Halitin son hücrəsi idi və o, hələ orda gecələmədən vəfat edib. Geridə isə Mussoliniyə qədər uzanan fırıldaqçılıq mirası qoyub.

Xanım

Mussolinini belə aldadan əfsanəvi türk fırıldaqçısı