Bu gün, iyulun 29-u dünyada Beynəlxalq Pələnglər Günü kimi qeyd olunur. Günün əsas məqsədi planetin ən möhtəşəm və eyni zamanda nəsli kəsilmək təhlükəsi ilə üzləşən canlılarından biri olan pələnglərin mühafizəsinə diqqət çəkmək və ictimaiyyətin bu məsələyə marağını artırmaqdır.

Sfera.az xəbər verir ki, Beynəlxalq Pələnglər Günü ilk dəfə 2010-cu ildə Rusiyanın Sankt-Peterburq şəhərində keçirilən “Pələng Sammiti” zamanı elan olunub.

Sammitdə pələnglərin hələ də yaşadığı 13 ölkənin nümayəndələri bir araya gələrək, vəhşi təbiətdəki pələnglərin sayının təhlükəli şəkildə azalması ilə bağlı təcili tədbirlərin görülməsi barədə razılığa gəliblər. Həmin tədbirlər planı çərçivəsində “Tx2” adlı təşəbbüs irəli sürülüb və məqsəd 2022-ci ilə qədər vəhşi təbiətdəki pələnglərin sayını ikiqat artırmaq olub.

Tarixi qaynaqlara görə, bir vaxtlar Asiyanın böyük bir hissəsində geniş yayılmış pələnglər bu gün cəmi bir neçə ölkədə təbii şəkildə mövcuddur. Onların əsas hissəsi Hindistan, Nepal, Butan, Banqladeş və Rusiyanın şərqində müşahidə olunur. Mütəxəssislərin bildirdiyinə görə, son 100 ildə pələnglərin təbii yaşayış sahələrinin 90 faizdən çoxu məhv edilib. Bu isə onların sayının sürətlə azalmasına gətirib çıxarıb.

Hazırda dünyada vəhşi təbiətdə cəmi 4 minə yaxın pələng qalıb. Halbuki 20-ci əsrin əvvəllərində bu rəqəm 100 min civarında olub. Əsas təhlükələr isə qanunsuz ov, qaçaqmalçılıq, meşələrin qırılması, yaşayış mühitlərinin dağılması, iqlim dəyişikliyi və pələng orqanlarının qeyri-qanuni şəkildə istifadə edilməsidir.

Beynəlxalq Pələnglər Günü münasibətilə dünyanın bir çox ölkəsində maarifləndirici tədbirlər keçirilir. Qoruqlarda, milli parklarda və təbiətin mühafizəsi ilə məşğul olan təşkilatlarda bu günlə bağlı ictimai kampaniyalar təşkil olunur, sosial mediada çağırışlar edilir. Eyni zamanda, vəhşi təbiətin qorunması ilə məşğul olan beynəlxalq qurumlar pələnglərin yaşamaq hüququ uğrunda mübarizəyə dəstək çağırışları edirlər.

Pələnglərin olduğu ərazilərdə ekosistem daha balanslı və sağlam olur. Onların yox olması isə yalnız bir növün deyil, bütöv bir qida zəncirinin sıradan çıxmasına səbəb ola bilər. Məhz bu səbəbdən pələnglərin qorunması təkcə heyvansevərlərin yox, hər bir fərdin və cəmiyyətin üzərinə düşən məsuliyyətdir.

Qeyd edək ki, Azərbaycanda pələnglər təbii şəkildə yaşamasa da, regionun biomüxtəlifliyi və təbiətin mühafizəsi məsələsində bu cür beynəlxalq təşəbbüslərə dəstək vacib hesab olunur. Keçmişdə Qafqazda pələngə bənzər yırtıcılara dair qeydlər mövcud olsa da, bu gün belə canlıların burada yaşadığına dair sübut yoxdur. Buna baxmayaraq, ölkəmizdə təbiətin mühafizəsinə yönəlmiş fəaliyyətlər çərçivəsində nadir və nəsli kəsilməkdə olan növlərin qorunması ilə bağlı maarifləndirmə işləri aparılır.

Nəticə etibarilə, Beynəlxalq Pələnglər Günü təbiətin ən möhtəşəm yırtıcısının yox olmasının qarşısını almaq üçün bir çağırış günüdür. Hər il 29 iyulda bu çağırış yenidən səsləndirilir: pələngləri qorumaq təbiəti qorumaq deməkdir.

Firuzə Əliyeva
Sfera.az

Dünyanın nəhəng yırtıcısı təhlükədədir – Bu gün onların günüdür