Dünyanın bəzi həbsxanalar yalnız cəza çəkmə müəssisəsi deyil, həm də dəhşət və insan ləyaqətinin tapdandığı mərkəzlər kimi tanınır. Son illərdə hüquq müdafiəçiləri və beynəlxalq təşkilatlar bu müəssisələrdəki şəraitin ciddi insan hüquqları pozuntularına yol açdığını bildirirlər.

Bu həbsxanaların bir çoxunda məhbuslar fiziki və psixoloji işgəncələrə məruz qalır, qidalanma və tibbi xidmətlər son dərəcə bərbad vəziyyətdə olur.

Sfera.az bəzi amansız həbsxanalarla bağlı araşdırma yazısını təqdim edir.

Koloradoda yerləşən ABŞ-nin ADX Florence həbsxanası “Supermax” statusu ilə seçilir. Burada məhbuslar günün 23 saatını təkadamlıq kamerada keçirirlər və sosial təmas minimuma endirilib. “Unabomber” kimi məşhur cinayətkarlar burada saxlanılır.

Venesueladakı "La Sabaneta" həbsxanası isə xaotik strukturu və nəzarətsizliyi ilə tanınır. Keçmişdə bu həbsxanada məhbus dəstələri idarəetməni əllərinə almış, yüzlərlə insanın ölümünə səbəb olmuşdur.

Ruandadakı "Gitarama" həbsxanası isə tarixdə insanlıq adına ən ağır mənzərələrdən birinə şahidlik edib. Bu həbsxana 400 nəfər üçün nəzərdə tutulsa da bəzən 4 000-dən çox məhbus saxlanılıb. Həddindən artıq sıxlıq, qida və tibbi xidmətin olmaması səbəbindən məhbuslar bəzən bir-birini yeməyə məcbur olub.

Oxşar şəkildə Şimali Koreyadakı "Camp 22" rəsmi olaraq mövcudluğu inkar olunan bu əmək düşərgəsi, siyasi məhbuslar və onların ailələri üçün nəzərdə tutulmuşdur. İddialara görə burada insanlar nəsildən-nəslə saxlanılır, işgəncələr, tibbi təcrübələr və qıtlıq adi haldır. Mənbələr bildirir ki, uşaqlar valideynlərinin günahlarına görə bura salınır.

Rusiyadakı "Black Dolphin" həbsxanası isə yalnız ən təhlükəli cinayətkarlar üçün nəzərdə tutulub: serialı qatil, terrorçu və qaniçənlər. Məhbuslar kamera arxasında belə oturmağa icazə almadan tərpənə bilməz. Onlar gözləri bağlı şəkildə, başı əyilmiş formada daşınır ki, həbsxananın strukturunu görməsinlər.

Taylanddakı "Bang Kwang" və Braziliyadakı "Carandiru" həbsxanaları da dəhşətli şəraitləri və insan haqlarının pozulması ilə gündəmə gəlib.

Hüquq müdafiəçiləri bildirirlər ki, bu cür həbsxanalar beynəlxalq hüquq normalarına ziddir və bir çox hallarda cəza deyil, qisas və işgəncə məqsədi daşıyır.
Beynəlxalq qurumlar isə bu müəssisələrin şəraitinin dəyişdirilməsi üçün çağırışlar edir. Mütəxəssislər hesab edir ki, cəza müəssisələrinin əsas məqsədi islah olmalı, insan ləyaqətini alçaltmamalıdır.

Bəsti Rəfizadə
Sfera.az

Dünyanın ən qorxunc həbsxanaları - Onlar hansı xüsusiyyətləri ilə seçilir?