Bu gün Qaqarinin kosmosa uçduğu gündür - 64 il ötür
Bu gün, 12 aprel, bütün dünyada Ümumdünya Aviasiya və Kosmonavtika Günü kimi qeyd olunur.
Sfera.az xəbər verir ki, bu əlamətdar tarix bəşəriyyətin kosmosa ilk səyahətini simvolizə edir.
1961-ci ilin məhz bu günü sovet kosmonavtı Yuri Qaqarin “Vostok-1” kosmik gəmisi ilə Yer orbitinə çıxaraq, kosmosa uçan ilk insan kimi tarixə düşdü. Onun bu cəsarətli addımı yalnız texnoloji deyil, həm də mənəvi bir inqilab oldu – insanlığın sonsuz kainata baxışını köklü şəkildə dəyişdi.
Qaqarinin uçuşu dünya elminə və texnologiyasına yeni bir yol açdı. Bu hadisədən sonra kosmik tədqiqatlar daha da sürətləndi, digər ölkələr də bu sahəyə maraq göstərməyə və investisiya qoymağa başladılar. 1968-ci ildən etibarən 12 aprel "Kosmonavtika Günü" kimi qeyd olunur. 2011-ci ildə isə BMT bu tarixi "Beynəlxalq İnsan Kosmosa Uçuş Günü" elan etdi.
Müstəqillik qazandıqdan sonra Azərbaycan da aviasiya və kosmik sahədə aktiv fəaliyyət göstərməyə başladı. 2010-cu illərdən etibarən kosmik sənayenin inkişafı dövlət siyasətinin prioritet istiqamətlərindən birinə çevrildi. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin təşəbbüsü və dəstəyi ilə yaradılan “Azərkosmos” ASC bu sahədə ilk milli peyk proqramlarını reallaşdırmağa başladı.
2013-cü ildə Azərbaycanın ilk telekommunikasiya peyki olan "Azerspace-1", Fransız Qvianasından orbitə buraxıldı. Bu, Azərbaycanın informasiya-kommunikasiya texnologiyaları sahəsində müstəqil peyk imkanları əldə etməsinə şərait yaratdı. Ardınca 2014-cü ildə Yer müşahidə peyki "Azersky", 2018-ci ildə isə ikinci telekommunikasiya peyki "Azerspace-2" orbitə göndərildi.
Bu nailiyyətlər Azərbaycanın kosmik sahədə söz sahibi ölkəyə çevrildiyini sübut etdi. Hazırda Azərbaycanın peykləri dünyanın bir çox bölgəsinə xidmət göstərir, eyni zamanda ölkəmizə strateji, iqtisadi və elmi üstünlüklər qazandırır.
Azərbaycanın kosmos sahəsində beynəlxalq əməkdaşlıqları da diqqətəlayiqdir. 2023-cü ildə Bakı şəhəri Beynəlxalq Astronavtika Konqresinə ev sahibliyi etdi. Bu, Cənubi Qafqaz regionunda ilk belə tədbir idi və dünya üzrə minlərlə mütəxəssisin iştirakı ilə keçirildi. Konqres çərçivəsində Azərbaycanın kosmik potensialı nümayiş etdirildi, müxtəlif ölkələrlə əməkdaşlıq imkanları müzakirə olundu.
Eyni zamanda, Azərbaycan Beynəlxalq Astronavtika Federasiyasının tam hüquqlu üzvüdür. Bu status ölkəmizə beynəlxalq kosmik layihələrdə iştirak etmək və gələcəkdə daha genişmiqyaslı təşəbbüslərə qoşulmaq imkanı verir.
Firuzə Əliyeva
