Antarktikada buzun qalınlığı yenidən ölçülüb: Gözləniləndən daha dərindir
İngiltərənin Antarktika Araşdırmaları Mərkəzinin (BAS) rəhbərliyi altında beynəlxalq alimlər qrupu Antarktikanın buz örtüyünün altındakı landşaftın ən dəqiq xəritəsini hazırlayıb. "Scientific Data" jurnalında dərc olunan və “Bedmap3” adlandırılan bu xəritə, 60 ildən çox araşdırma məlumatlarını bir araya gətirərək qitənin əvvəllər naməlum olan hissələrini üzə çıxarıb.
Sfera.az "NTV"yə istinadən xəbər verir ki, bəzi bölgələrdə buzun qalınlığı 4,5 kilometrə çatır.
Əvvəlki tədqiqatlar ən qalın buzun "Adelie" Torpağında yerləşdiyini göstərirdi. Yeni məlumatlara görə isə "Wilkes" Torpağındakı bir kanyon 4 757 metr qalınlığında buzla örtülüdür. Alimlər bildirirlər ki, buz təbəqələrinin əriməsi nəticəsində qitənin səthi yenidən yüksələ bilər.
Tədqiqat üçün təyyarələr, peyklər, gəmilər və xizək itləri vasitəsilə toplanmış məlumatlardan istifadə olunub. Yeni xəritə sayəsində Antarktikanın altındakı dağlar, vadilər və buzun qitə boyunca hərəkətini təsir edən geoloji strukturlar daha dəqiq müəyyən edilib. "BAS" mütəxəssislərinin sözlərinə görə, bu məlumatlar qlobal istiləşmənin buzlaqlar üzərindəki təsirini daha yaxşı anlamağa kömək edəcək.
Xəritə ilə bağlı açıqlanan statistik məlumatlara əsasən Antarktikanın ümumi buz həcmi 27,17 milyon km³ təşkil edir.
Qitənin ümumi sahəsi 13,63 milyon km²-dir və burada buzunun orta qalınlığı 1 948 metrdir.
Hesablamalar göstərir ki, burada bütün buzlar əriyərsə qlobal dəniz səviyyəsi 58 metr yüksələcək.
BAS-da çalışan mütəxəssis Peter Fretvell bildirib ki, “Bedmap3” xəritəsi Antarktika Buz Təbəqəsinin əvvəlki hesablamalardan daha qalın və böyük olduğunu göstərir. Bu isə qitənin isti okean sularının təsirinə daha həssas olduğunu deməyə əsas verir.
Bəsti Rəfizadə
