Everest dünyanın ən yüksək zirvəsi və eyni zamanda ən təhlükəli dağlarından biri kimi tanınır. Zirvəyə çatmaq üçün tələb olunan fiziki dözümlə yanaşı, həddindən artıq soyuq, oksigen çatışmazlığı və ani hava dəyişiklikləri ölümcül risklər yarada bilər.

Devid Şarp 2006-cı ildə Everestin Şimal-Şərq Silsiləsindəki "Yaşıl Çəkməli Mağara"da donaraq ölüb. Daha faciəlisi o idi ki, 40 alpinist onun yanından keçərək dırmaşmağa davam edirdilər.

Bəs niyə bu qədər insan kömək edə bilməyib?

Sfera.az bu yazıda sizə faciəli hekayənin təfərrüatlarını təqdim edir.

“Yaşıl çəkmələr mağarası” bir vaxtlar başqa bir mərhum alpinistin cəsədinin olduğu yer idi.

Amma Devid Şarpın ölümünü faciəli edən onun sağ olduğunu görən 40-dan çox alpinistin ona kömək etmədən yoluna davam etməsi olub. Bu vəziyyət Everestə qalxmağın etikası ilə bağlı böyük müzakirələrə səbəb olub. Alpinistlərin çətin şəraitdə sağ qalmaq üçün mübarizə apardıqları zaman başqa bir insanı xilas etmək öhdəliyi varmı?

Devid Şarp bundan əvvəl iki dəfə Everesti dırmaşmağa cəhd etsə də, uğursuzluğa düçar olub.

Bu dəfə o, təkbaşına və yalnız iki oksigen çəni ilə zirvəyə qalxmağa cəhd edib. Onun radiosu, bələdçisi və komandası yox idi. Bir çox alpinist zirvəyə çatmaq üçün mağarada onu görüblər. Lakin o, donma əlamətləri göstərirdi, hərəkət edə bilmir və az qala huşunu itirirdi.

Müəyyən bir nöqtədən sonra alpinistləri xilas etmək qeyri-mümkün olur.

8000 metr hündürlükdə, başqa sözlə, “Ölüm Bölgəsi”ndə bədən artıq özünə gələ bilmir. Devid Şarpın vəziyyəti kritik həddə çatmışdı və onu hətta kömək olsa belə xilas etmək mümkün olmayıb.

Həmin gün Everesti fəth edənlər arasında dünyanın ən yüksək dağını fəth edən ilk ikiqat amputasiyalı Mark İnqlis də var idi. Lakin qalxma zamanı şiddətli dondan əziyyət çəkdiyi üçün bir müddət sonra hətta o kürəkdə daşınmalı olub.

Bəzi alpinistlər Şarpı mağaradan çıxarmağa çalışıblar.

Bununla belə, tamamilə donmuş bir cəsədi 8000 metrdən yuxarı daşımaq fiziki cəhətdən demək olar ki, mümkün deyildi. Devid Şarp kommersiya dırmanma komandası ilə Everest zirvəsinə qalxmışdı.

Lakin o, “Xidmət yoxdur” olaraq dırmaşmağı seçmişdi. Bu o demək idi ki, bütün məsuliyyət onun üzərində idi və təşkilat ona tabe olmayacaqdı.

Devid Şarp müstəqil dırmanmanı seçib və bu seçimlə gələn riskləri qəbul etmişdi.

Devid Şarpın ölümündən cəmi 10 gün sonra oxşar hadisə baş versə də, nəticə tamamilə fərqli oldu. Linkoln Holl adlı alpinist dırmaşma zamanı ölümə tərk edilməsinə baxmayaraq sağ qalıb.

Bunun ən böyük səbəbi Hollun şüurlu olması və hərəkət edə bilməsi idi. Dan Mazur adlı bələdçi onu qarda oturarkən tapanda zirvəyə çatmaq məqsədindən əl çəkərək xilasetmə əməliyyatına başlayıb.

Devid Şarp təkbaşına Everestin çətin şərtlərinə sinə gərmiş cəsur alpinist idi.

Amma Everestin qəddar qaydaları qarşısında aciz idi. Onun qarşısından 40 alpinist keçməsinə baxmayaraq sağ qalmaması etik müzakirələrə səbəb olsa da, əslində onu xilas etmək mümkün olmayacaqdı.

Xanım

40 alpinistin gözü qarşısında faciəli şəkildə vəfat edən Devid Şarpın hekayəsi