I Dünya Müharibəsinin xaotik mühitində Osmanlı İmperiyasına sızan bir casusluq təşkilatı var idi: NİLİ. Bu təşkilat Osmanlı İmperiyasının daxili işlərinə dair kritik məlumatlar toplamaq üçün ingilislərlə əməkdaşlıq edirdi. Təşkilatın lideri Sara Aaronsohn bu prosesdə bir çox hərbi sirlərə yiyələnib və Osmanlı ordusuna ağır itkilər verib.

Bəs Sara Aaronsohn kimdir?

Sfera.az bu yazıda bu Sara Aaronsohn haqqında məlumatları təqdim edir.

Rumın əsilli sionist ailənin qızı Sara kişilərin üstünlük təşkil etdiyi müharibə şəraitində strateji hərəkətləri və gizli fəaliyyətləri ilə diqqət çəkib.

Təşkilatın üç aparıcı işçisi - Yosef Lişanski, Sara Aaronsohn və Lyova Shneerson idi.

NİLİ qadın agentlərdən istifadə edərək Osmanlı zabitlərinin hərbi imkanları və fiziki xüsusiyyətləri haqqında kritik məlumatlar toplayıb.

Bu məlumatlar xüsusilə Osmanlı qüvvələrinin Qəzzadakı müdafiə planlarına təsir edərək, İngiltərənin uğurlu əməliyyatlarına zəmin hazırladı.

Sara Camal Paşa kimi yüksək vəzifəli Osmanlı məmurlarından məlumat almaqda mahir idi. Onun rəhbərliyi altında NİLİ müharibənin gedişatını dəyişdirmək üçün kifayət qədər vacib məlumatlar əldə edə bildi.

Əhməd Camal Paşanın Qəzzaya hücumları ilə bağlı strateji məlumatların doğru zamanda əldə edilməsi ingilislərin müharibə planlarının müəyyənləşməsində böyük rol oynadı.

NİLİ Osmanlı kəşfiyyatının diqqətini çəkməkdə çətinlik çəkirdi. İlk şübhələr Saranın keçmiş əri Hayim İbrahimin fəaliyyəti ilə bağlı yaranıb.

Təşkilat rüşvət və yalanla bürokratiyaya sızmağı bacarıb, bununla da diqqəti cəlb etməkdən yayınıb.

Sara Aaronsohn və onun tacir əri Haim Avraham

Ancaq hər bir casusluq hekayəsində olduğu kimi, təhlükə heç vaxt bitmədi. Saranın tutulması və sonradan intihar etməsi NİLİ-nin sonunu gətirən hadisələr zəncirini işə saldı.

Bu vəziyyət Osmanlı qüvvələrinin strategiyalarını daha da zəiflətdi və İngiltərənin bölgədəki üstünlüyünü artırdı. Saranın Qəzza əməliyyatı ilə bağlı kritik məlumatları vaxtında çatdırması ingilislər üçün strateji üstünlük təmin etdi.

NİLİ-nin dağılması ilə İngilislər Fələstin Cəbhəsində daha yaxşı koordinasiya və Osmanlı qüvvələri üzərində üstünlük əldə etdilər.

Bu təşkilatın hərəkətləri müharibənin gedişatını dəyişdirən hadisə kimi tarixə düşdü və eyni zamanda beynəlxalq münasibətlərdə qüvvələr balansının necə sarsıla biləcəyinə mühüm nümunə oldu.

NİLİ-nin mövcudluğu müharibədəki xaosu və strateji hesablamaların təhlükələrini ortaya çıxarsa da, bölgənin gələcəyinə dərindən təsir edən bir prosesin başlanğıcını təşkil etdi.

Xanım

Osmanlı İmperiyasında ingilislərə casusluq edən yəhudi təşkilatının lideri: Sara Aaronsoh