Maraqlı həyat hekayəsi ilə hətta ədəbiyyat və kinoların mövzusuna çevrilmiş Kris Sizemore psixologiya tarixinin ən maraqlı xəstələrindən biridir.

Sfera.az bu qadının hekayəsinə daha yaxından nəzər salmaq üçün maraqlı yazı təqdim edir.
 

Sizemore 1927-ci ildə ABŞ-da anadan olub.

2 yaşında olanda anasının onu bıçaqla incitdiyinin şahidi olub. Bir neçə ay sonra atasının iş yerində bir adamın dəzgahın arasında qalaraq parça-parça olduğunu görür. Bu da azmış kimi hələ körpə olan əmisi oğlu da həmin ərəfədə dünyasını dəyişir. Üç ayda iki ölümə və dəhşətli qəzaya şahid olan Sizmorun psixologiyası bu hadisələr nəticəsində alt-üst olur.

Şiddətli baş ağrıları, tez-tez huşunu itirmə və gözlərini belə açmamasına səbəb olan davranış dəyişiklikləri yaşamağa başlayan qadın mütəxəssis həkimə müraciət edir.

Daha sonra psixiatrlar Corbett Thigpen və Hervey Cleckley tərəfindən müayinə edilən Saymorenin əvvəlcə həddindən artıq stresdən əziyyət çəkdiyi düşünülür.
Davam edən müalicə prosesində çox maraqlı bir vəziyyət yaranır.

Psixiatrlar Kris Saymorenin zaman-zaman tamamilə fərqli bir insana çevrildiyini görürlər. Saymore normalda ləyaqətli bir insan olsa da, yeni şəxsiyyət son dərəcə çevik, daha çox danışan, daha aktivdir.

Bu alternativ şəxsiyyətə "Eve Black" adı verilir, onun əvvəlki ilk səssiz şəxsiyyəti isə "Eve White" olaraq qeydə alınır.

Bu iki şəxsiyyət arasındakı ayrılıq o qədər böyük olur ki, onun şəxsiyyətinin qaranlıq tərəfi “Eve Black” iki yaşlı qızını boğmağa çalışır. Təbii ki, “Eve Black” üçün o qız onun övladı deyil, “Eve White”ın qızıdır. Vəziyyət bu qədər ağır olur.

Eve White evdə vaxt keçirməyi və kitab oxumağı xoşlayır, Eve Black isə günlərini kino və gecə klublarında keçirir.
 

Bu vəziyyətin həlli olaraq psixiatrlar bu iki şəxsiyyətin birləşməsi və daha dominant olacaq üçüncü bir personaj olan Ceynini ortaya çıxarmağa çalışırlar. Bu məqamda təbii ki, hadisənin həqiqətinin nədən ibarət olduğu artıq bəlli olur.

Mütəxəssislərin fikrincə, şahidi olduğu faciəvi hadisələr Saymorun reallıqdan uzaqlaşmaq üçün beynində fərqli şəxsiyyətlər yaratmasına səbəb olur.

Dissosiativ şəxsiyyət pozğunluğu (əvvəllər çoxlu şəxsiyyət pozuqluğu) diaqnozu qoyulan Saymore çox sonralar bu şəxsiyyətlərin bu travmatik hadisələrdən sonra beynindəki parçalanma nəticəsində formalaşmadığını deyir. Bu alternativ şəxsiyyətlər hələ doğulmamışdan əvvəl onun beynində idi. O özü bu haqda: “Onlar mən deyiləm, amma hamısı birləşərək məni əmələ gətirirlər. Onların hamısının fərqli həqiqətləri, fərqli xüsusiyyətləri var” deyirdi.

Diaqnozun qoyulması da işin həllinə səbəb olmur.

Çünki kris Saymoreni gözləyən hələ çox şəxsiyyətlər var idi.

Mütəxəssislər Ceyn obrazını uğurla yaratsalar da, bu şəxsiyyət tezliklə ölür. Ceyn şəxsiyyəti öldükcə Eva Black və Eva White da yoxa çıxır.

Bu üç şəxsiyyət yox olduqda, onların yerini başqa 3 yeni şəxsiyyət tutur.

Bu yeni şəxsiyyətlər bir müddət növbə ilə ortada göründükdən sonra yavaş-yavaş yox olur və yerlərini yeni üç nəfərlik qrupa buraxırlar. Beləliklə, bir anda üç nəfərdən ibarət qruplarda yeni şəxsiyyətlər meydana çıxır.

Saylarının ən az 20 olduğu düşünülən bu şəxsiyyətlərin hər biri bir-birindən çox fərqli idi.

“Bənövşəyi Qadın” personajında ​​46 yaşında olan Saymore, özünü 58 yaşında hiss edən və revmatik ağrılardan əziyyət çəkən biri kimi hərəkət edib. “Çiyələk” şəxsiyyətində yalnız çiyələk yeyən və ayaqyalın gəzən 21 yaşında bir insana çevrilir.

Şəxsiyyətdən şəxsiyyətə keçid zamanı Saymore şiddətli baş ağrıları və sifətinin pisləşməsi ilə qarşılaşır.
 

İş o yerə çatır ki, əri Don əvvəlcə bu simptomların iflic olduğunu düşünür.
 

Gündəlik həyatı bərbad vəziyyətdə olan qadın intihara cəhd etsə də buna nail ola bilmir.
 

Bu müddət ərzində daim terapevt dəyişən qadın və sonda 8-ci terapevtdə öz çarəsini tapır.
 

Onun yeni terapevti 4 il idi ki, bütün bu şəxsiyyətləri bir şəxsiyyət altında toplamağa çalışırdı.
 

Bu vəziyyət heç də asan olmur, lakin çətinliklə də olsa, hamısını əsas şəxsiyyətlərinə hopdurmağa müvəffəq olurlar. Sonuncu görünən və lal olan şəxs yox olduqdan sonra bu vəziyyət də tamamilə aradan qalxır.

Daha sonra bu proses haqqında bir kitab yazan Saymore xəstəliyi ilə bağlı dəqiq təfərrüatlar verməyi çox istəyirdi.
 

O, hekayəsini təhrif edən Hollivuda və ilk terapevtləri Tiqpen və Klekliyə cavab olaraq yazdığı bu avtobioqrafiyada bütün detalları əhatə edir. Daha sonra Twentieth Century Foxu məhkəməyə verən qadın qalib gəlir.
 

Saymore bütün şəxsiyyətlər arasında açıq-saçıqlığına görə ən çox Eve Blacki bəyəndiyini və ərinin Ceynini çox sevdiyini deyir.

Saymore 2016-cı ildə 89 yaşında ürək tutmasından vəfat edib.

Ardında kitablar, onun adından çəkilmiş filmlər və psixologiya tarixinin ən maraqlı hadisələrindən birini qoyub gedir.
 

Sonda maraqlananlar üçün onun həyatından bəhs edən film və kitab adlarını təqdim edirik:
 

Film - Üç Ruhlu Qadın / Həvvanın Üç Üzü

Həyatı haqqında kitab: Həvvanın Üç Üzü

2-ci mövzuda film: Şəxsiyyət

Aynil