Müasir dövrdə informasiya və kommunikasiya texnologiyaları (İKT) cəmiyyətlərin inkişafında həlledici amillərdən birinə çevrilib. Texnologiyanın həyatın bütün sahələrinə nüfuz etməsi ölkələrin iqtisadiyyatından tutmuş təhsilinə, səhiyyəsindən idarəetmə sistemlərinə qədər geniş təsir dairəsinə malikdir. Bu səbəbdən də bir çox dövlətlər İKT-nin inkişafını prioritet sahə kimi müəyyənləşdirir və bu istiqamətdə genişmiqyaslı islahatlara start verirlər.

Sfera.az xəbər verir ki, İKT-nin inkişafı ilk növbədə güclü rəqəmsal infrastrukturun qurulmasından başlayır.

Fiber-optik internet şəbəkələrinin genişləndirilməsi, 5G texnologiyalarının tətbiqi və bulud əsaslı xidmətlərin yayılması ölkənin texnoloji inkişaf səviyyəsini müəyyən edən əsas göstəricilərdən sayılır. İnfrastrukturun regionlar üzrə bərabər şəkildə inkişaf etdirilməsi isə “rəqəmsal bərabərlik” prinsipini təmin etməyə xidmət edir.
Azərbaycan bu istiqamətdə ciddi addımlar atır. “Onlayn Azərbaycan”, “Rəqəmsal transformasiya” və “Elektron hökumət” proqramları çərçivəsində ucqar kəndlərdə belə sürətli internetə çıxış təmin olunur, dövlət xidmətlərinə əlçatanlıq artırılır.

İKT-nin cəmiyyətə ən real və gündəlik təsirini göstərən sahələrdən biri də elektron hökumət sistemidir. Bu sistem vasitəsilə vətəndaşlar dövlət orqanlarına fiziki olaraq getmədən, onlayn qaydada sənədlərini əldə edə, rüsumlarını ödəyə və müxtəlif müraciətlər edə bilirlər. Nəticədə bürokratiya azalır, şəffaflıq və vətəndaş məmnunluğu artır.

Hazırda Azərbaycan “myGov”, “e-sosial”, “ASAN xidmət” kimi rəqəmsal platformalar vasitəsilə yüzlərlə elektron xidməti vətəndaşların ixtiyarına verir. Bu, təkcə texnoloji deyil, həm də idarəetmə mədəniyyətində keyfiyyət dəyişikliyi yaradır.

İKT sahəsinin dayanıqlı inkişafı üçün ixtisaslı kadrların hazırlanması vacibdir. Məktəblərdə, kolleclərdə və ali təhsil müəssisələrində rəqəmsal bacarıqların tədrisi artıq müasir təhsil sisteminin ayrılmaz tərkib hissəsinə çevrilir.

Azərbaycan bu sahədə də irəliləyiş nümayiş etdirir. “Technest”, “STEP IT Academy”, “INNOLAND”, “Sabah.lab” kimi təşəbbüslər vasitəsilə minlərlə gənc proqramlaşdırma, kibertəhlükəsizlik, süni intellekt, robototexnika və digər sahələr üzrə təlimlərə cəlb olunur.

İKT sahəsində innovasiyalar iqtisadiyyatın yeni istiqamətlərdə inkişafını şərtləndirir. Startapların, texnoloji mərkəzlərin və biznes inkubatorların dəstəklənməsi rəqəmsal sahibkarlığın artmasına təkan verir. Bu, həm də gənclərin öz ideyalarını gerçəkləşdirməsi və yeni iş yerlərinin yaradılması baxımından vacibdir.
Texnologiyanın inkişafı ilə paralel olaraq təhlükəsizlik məsələləri də aktuallaşır. Kibertəhlükələrə qarşı effektiv müdafiə sistemlərinin yaradılması, şəxsi və dövlət məlumatlarının qorunması üçün hüquqi və texniki çərçivələrin möhkəmləndirilməsi zəruridir.

Azərbaycan bu istiqamətdə beynəlxalq təcrübəni nəzərə alaraq milli kibertəhlükəsizlik strategiyası üzərində işləyir. Eyni zamanda dövlət qurumlarında və özəl sektorda mütəxəssislərin hazırlanması üçün xüsusi proqramlar həyata keçirilir.

Rəqəmsallaşma prosesləri təkcə texnologiya sahəsində deyil, sosial rifah, təhsil, səhiyyə və iqtisadi inkişafda da mühüm rol oynayır. Azərbaycanda bu sahəyə göstərilən diqqət ölkənin rəqəmsal gələcəyini qurmaqda əhəmiyyətli rol oynayır.

Bəsti Rəfizadə
Sfera.az

Mövzu: informasiya və kommunikasiya texnologiyalarının inkişaf etdirilməsi

Qeyd: Bu yazı Medianın İnkişafı Agentliyinin dəstəyi ilə hazırlanıb

İKT-nin inkişafı sürətlənir: Rəqəmsal transformasiya yeni mərhələdə