Son günlər yağan leysan xarakterli yağışlardan sonra Bakı və Abşeron ərazisində bir çox yaşayış massivlərində subasma qeydə alınıb. Müşahidələrdən məlum olur ki, su basan ərazilərin əksəriyyəti yeni salınan yaşayış massivləridir. Bu massivlər əsasən son 20-25 ildə satılan torpaq sahələrində salınan yaşayış əraziləridir. Artıq bir neçə ildir ki, güclü yağışlardan sonra həmin ərazilərdə inşa olunan fərdi yaşayış evlərinin həyətləri, evlərin özü və ya qeyri-yaşayış obyektləri subasmaya məruz qalır. Maraqlıdır ki, köhnə yaşayış məntəqələrində belə hallar ya müşahidə edilmir, ya da çox az rast gəlinir.

Sfera.az-a açıqlama verən əmlak eksperti Anar Nəsirov bildirdi ki, sovet dövründə və müstəqilliyin ilk illərində torpaq sahələri insanlara ayrılarkən əvvəlcə əraziyə su, qaz, işıq, kanalizasiya kimi əsas kommunikasiya xətləri çəkilir, daha sonra isə həmin sahələrdə yaşayış üçün icazə verilirdi.

Ekspert dedi ki, həmin illərdə sürüşmə riski, subasma ehtimalı və digər təbii fəlakət amilləri ciddi şəkildə nəzərdən keçirilirdi.

A.Nəsirov bu cür araşdırmalara və hazırlıqlara sonrakı illərdə əhəmiyyət verilmədiyini dedi:

“Təxminən sovet hökumətinin dağılmasından 5-10 il sonra bu qaydalara əməl olunmadı. Bələdiyyələr torpaq satışı zamanı nə sel riski, nə kanalizasiya, nə də torpağın strukturu kimi vacib məsələləri nəzərə almadan əraziləri fərdi yaşayış üçün ayırmağa başladılar”.

Ekspertin sözlərinə görə, bu gün Bakıda və Abşeron yarımadasında yerləşən yeni tikililərin təxminən 70 faizində kanalizasiya sistemi yoxdur. Nəticədə, yağışlı havalarda həmin ərazilərdə toplanan sular evlərə və həyətlərə dolur:

"Çökək, dərə kənarları və yarğanlı sahələrdə tikilmiş evlər xüsusilə yüksək risk altındadır. Bəzi ərazilərdə ev sahibləri kanalizasiya olmadığı üçün “şambo” sistemindən istifadə edir. Bu da torpağın alt qatlarında suyun toplanmasına səbəb olaraq, yağış yağdıqda suyun üzə çıxmasına və subasmaya yol açır".

A.Nəsrov bildirib ki, torpaq sahələri satışa çıxarılmazdan öncə aidiyyəti dövlət qurumlarından rəy alınmalı, həmin torpağın relyefi, qrunt suyu səviyyəsi, subasma və sürüşmə riski qiymətləndirilməlidir.

“Su həmişə aşağı axır. Çökək, dərə kənarı ərazilər yaşayış üçün yararlı hesab edilməməlidir”, – deyə Nəsirov əlavə edib.

Mütəxəssis onu da vurğulayıb ki, bu problemlərin qarşısını almaq üçün torpaq və ya ev alarkən alıcılar diqqətli olmalı, texniki sənədləri yoxlamalı və mütəxəssislərdən rəy almalıdırlar: "Əks halda, bu kimi təbii fəlakətlər qarşısında insanlar həm maddi, həm də mənəvi zərər görə bilər".

Bəsti Rəfizadə

"Çökək və dərə kənarı ərazilərdə yaşayış evləri tikilməməlidir" – Ekspert