"50-dən çox ölkə ABŞ-dən daşı ətəyindən tökməyi xahiş edib"

ABŞ-də yeni tarif siyasətinin tətbiq edilməsi əmtəə bazarlarında gərginliyi artırıb. “Brent” neftinin qiyməti uzun müddət idi ki, 70-80 dollar arasında dəyişirdi. Amma ABŞ-nin yeni tarifləri elan etməsindən sonra “qara qızıl” sürətlə ucuzlaşır. Aprelin 2-də 75 dollara satılan “Brent” neftinin dəyəri hazırda 63 dollardır. Cəmi 5 gün ərzində “Brent” neftinin dəyəri 12 dollara yaxın, yəni 16 faiz düşüb.    

Bəs səhm və kripto bazarlarında vəziyyət necə olacaq? 

Mövzu ilə bağlı Sfera.az-a açıqlama verən iqtisadçı-ekspert Eldəniz Əmirov bildirib ki, biznes idarəçilik prinsiplərinin ABŞ-də dövlət idarəçiliyinə tətbiq edilməsindən sonra səhm bazarlarında ciddi bir enişlər gözlənilən idi.

Ekspertin sözlərinə görə, bu hələ başlanğıcdır:

“Hazırkı mərhələdə bu vəziyyət daha çox davranış iqtisadiyyatı çərçivəsində izah olunur. Qorxu, qeyri-müəyyənlik və sürü psixologiyası səhm bazarında yaranan təlaşı artırır. Belə vəziyyətlərdə bazar iştirakçıları riskli aktivlərdən uzaqlaşıb nağd pula və daha təhlükəsiz sayılan qızıla, eləcə də daha etibarlı olan dövlət istiqrazlarına üz tuturlar. Əgər gərginliklər artarsa, bu çöküş davam edə bilər, amma dalğavari. Bu isə daha çox ABŞ və qarşı ölkələr arasında bu gün davam edən və yaxın günlərdə aparılacaq müzakirələrin nəticəsindən çox asılı olacaq”. 

E.Əmirov qeyd edib ki, hazırda 50-dən çox ölkə ABŞ-dən daşı ətəyindən tökməyi xahiş edib:

“Əgər ABŞ daşı ətəyindən töksə, qısa müddətdə stabilləşmə ola bilər, daha sonra itirilmiş dəyərlərin bərpası tədricən mümkündür. Lakin hazırkı şəraitdə bu real görünmür. Buna görə də digər böyük oyunçular da qlobal ticarətə dair proteksionist siyasətləri gücləndirə bilərlər. Bu zaman enişlər dərinləşə bilər.  Odur ki, bu situasiyada həm fürsət var, həm də risk. Qısa müddətli dövr üçün risk bolluğu yaşansa da, uzunmüddətli dövr üçün fürsətlər yaranır. Bu baxımdan, hazırda davranış iqtisadiyyatının “overreaction” (artıq reaksiya) və “herd behavior” (sürü davranışı) elementləri müşahidə edilir. Belə vəziyyətə qorxu ilə reaksiya verənlər satış edəcək, amma rasional analiz edənlər üçün “alım fürsəti” yaranacaq”. 

Mütəxəssis vurğulayıb ki, panikaya qapılıb heç bir səhmi, hansısa digər qiymətli kağızı, eləcə də kriptovalyutanı satmaq doğru deyil:

“Amma almaq olar, lakin bütün vasaitlə deyil, ehtiyatla, hissə-hissə almaq daha məsləhətdir. Çünki enişin bir qədər də davam etməsi mümkündür. Lakin bütün hallarda eniş düzxətli yox, qısa müddətdə dalğalanmalar davam edə bilər”.

Firuzə Əliyeva