Pensiyalarda daha çox artım ola bilər - STATİSTİKA

Azərbaycan prezidentinin sərəncamı ilə 2025-ci ilin yanvarın 1-dən pensiyalar növbəti dəfə indeksləşdirilərək artırılacaq. Builki sərəncam da nəzərə alınarsa, son illərdə indeksləşdirmə hesabına pensiyalarda ciddi artıma nail olunub.

Sfera.az xatırladır ki, Azərbaycanda pensiyalar 2006-cı ildən indeksləşdirilir. 2006-2017-ci illərdə indeksləşdirmə istehlak qiymətləri indeksində baş verən artıma görə, 2018-ci ildən isə orta əməkhaqqında qeydə alınan artım sürətinə uyğun olaraq indeksləşdirilir.

Hesablamalar göstərir ki, 2006-2017-ci illərdə pensiyalarda indeksləşdirmə hesabına artım 117 faiz (2,17 dəfə) olub. 2018-2025-ci illərdə isə pensiyalarda indeksləşdirmə hesabına artım 101,6 faiz (2,016 dəfə) təşkil edib. 

Son 8 ildə indeksləşdirmə hesabına pensiyalarda artım sürətinin daha böyük olduğu görünür. Qeyd edilən müddətdə orta əməkhaqqındakı artım inflyasiyanın artım sürətini xeyli qabaqladığından pensiyaların real dəyəri də yüksəlib. 

Son 8 ildə illik inflyasiya ümumilikdə 64,5 faiz olub. Əgər pensiyalar illik inflyasiyaya uyğun indeksləşdirilsəydi pensiyalarda artım 64,5 faiz təşkil edəcəkdi. Amma 2018-ci ildən yeni yanaşmanın tətbiqi hesabına pensiyalar 37,1 faiz bəndi daha çox artırılıb. Məsələn, 2018-ci ilin əvvəlində 300 manat olan pensiya inflyasiyaya uyğun artırılsaydı, pensiya məbləği 493,5 manat olacaqdı. Orta əməkhaqqı hesabına indeksləşdirmənin aparılması hesabına isə 300 manat olan pensiya məbləği 605 manata çatıb. Müqayisə göstərir ki, əməkhaqqı hesabına indeksləşdirmə pensiyalarda daha böyük artıma imkan yaradır. 

Vasif