Bu məhsulların qiyməti artmaqda davam edəcək- SƏBƏB
Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi (AQTA) xaricdən idxal edilən heyvandarlıq məhsullarının sağlamlıq vəziyyətinin daim müayinəsini həyata keçirir. Bu müayinələr zamanı bəzi ölkələrdən və ya regionlardan heyvandarlıq məhsullarının idxalına müvəqqəti məhdudiyyətlər tətbiq edilir.
Sfera.az xatırladır ki, sonuncu dəfə belə bir məhdudiyyət 2025-ci ilin yanvarında və 2024-cü ilin dekabrında tətbiq olunub.
Dekabrda tətbiq olunan məhdudiyyət zamanı Bolqarıstan və ABŞ-dən, yanvarda isə Almaniya, İsrail, Şotlandiya və Nigeriyandan heyvandarlıq məhsullarının gətirilməsi qadağan edilib.
Daxili bazara keyfiyyətli, sağlam malların idxalını təmin etmək üçün bu cür məhdudiyyətlər önəmlidir və onların müntəzəm tətbiqi zəruridir.
Qeyd edək ki, məhdudiyyət tətbiq edilən ölkə və ya regionların bəzilərindən Azərbaycana böyük miqdarda heyvandarlıq məhsulları gətirilir. Ölkəmiz özünü heyvandarlıq məhsulları ilə tam təmin edə bilmədiyindən idxalın məhdudlaşdırılması daxildə qiymətlərə də təsir edə bilir.
Bitkiçilikdən fərqli olaraq heyvandarlıq məhsulları ilə təminatda Azərbaycan idxaldan asılı olan ölkədir. Hər il Azərbaycana böyük miqdarda diri heyvanlar və heyvandarlıq məhsulları, o cümlədən, ət və ət məhsulları, süd və süd məhsulları gətirilir.
Statistika göstərir ki, əgər bu məhsulların idxalı olmasa Azərbaycanın yerli istehsal hesabına daxili tələbatı ödəmək imkanı pisləşəcək. Bunu rəsmi dövlət statistikası da təsdiqləyir. Son məlumatlara görə, ölkəmiz mal əti və onadan alınan məhsullarla özünü 88 faiz təmin edir. Qalan hissə idxal olunur. 2023-cü ildə 20,2 min ton bu növ məhsullar alınıb.
Qoyun və keçi ətində yerli istehsal tələbatı 95 faiz ödəyir. Yerli istehsalla yanaşı 4,8 min ton qoyun və keçi əti idxal olunur.
Quş əti və ondan alınan məhsullarla təminat 82 faizdir. Tələbatı ödəmək üçün 32 min ton idxal həyata keçirilir.
Süd və süd məhsullarında da vəziyyət oxşardır. Azərbaycan yerli istehsalla özünü 84 faiz təmin edə bilər. Təminatın qalan hissəsi idxal malları ilə tamamlanır. Bu məqsədlə 2023-cü ildə 475 min ton süd və süd məhsulları alınıb.
Yalnız toyuq yumurtasında yerli istehsalla özümüzü 100 faiz təmin edə bilirik.
Rəqəmlərdən göründüyü kimi, Azərbaycanın heyvandarlıq məhsulları bazarı idxal məhsullarından asılıdır. Bu səbəbdən xarici ölkələrdə heyvanlar arasında xəstəliklərin yayılmasının Azərbaycana keçməsi ehtimalı böyükdür.
İdxala məhdudiyyət tətbiq edildikdə asılılıqdan irəli gələrək ölkəmizdə qiymətlərin artmasına da əsas yaranır. Son illərdə heyvandarlıq məhsullarının bahalaşmasında az da olsa bu məhdudiyyətlərin də payı var.
Qiymətlərin artması isə əhalinin istehlak imkanlarına mənfi təsir göstərir. Bahalaşma nəticə etibarilə əhalinin alıcılıq qabiliyyətini azaldır, insanlar ət istehlakını artıra bilmir. Buna görə də xarici bazarlardan asılılığı azaltmaq üçün yerli istehsalın artırılması vacibdir. Əks təqdirdə davamlı şəkildə xarici bazarlarda sanitar sahədə və qiymətlərlə bağlı baş verən dəyişikliklər daim Azərbaycanda hiss olunacaq.
Vasif
