Neftin qiyməti yüksək olmasa valyuta ehtiyatlarımız azalacaq - PROQNOZ
Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Fondunun (Neft Fondu) aktivlərinin qarşıdakı illərdə də artması üçün ixrac etdiyimiz neftin qiyməti 70 dollardan yüksək olmalıdır.
Sfera.az xəbər verir ki, Azərbaycan hökumətinin hazırladığı proqnoza əsasən, 2028-ci ilə qədər Neft Fondunun aktivlərinin artması neftin qiymətindən daha çox asılı olacaq.
Hazırlanan proqnozda neftin qiymətinin 5 səviyyəsi əsasında Neft Fondununu aktivlərinin həcmindəki dəyişiklik əksini tapıb.
Proqnoza görə, 2023-cü ilin sonunda aktivlərin dəyəri 54,1 milyard dollara yüksələcək. Əgər neftin qiyməti növbəti 4 ildə (2024-2027) 40 dollar olarsa, aktivlərin dəyəri 42,5 milyard dollara geriləyəcək.
Orta qiymət yüksəldikcə aktivlərin azalması həcmi zəifləyəcək. Belə ki, orta qiymət 50 dollar təşkil edərsə, dörd ildən sonra aktivlərin dəyəri 46,5 milyard dollara, 60 dollar olarsa 50,5 milyard dollara enəcək.
Qiymət 70 dollar olduqda aktivlərdə azalma dayanacaq və ümumi dəyər sabit qalacaq.
Yalnız neftin orta qiyməti 70 dolları ötdükdə Neft Fondunun aktivlərinin dəyəri yüksələcək. Əgər orta qiymət 80 dollar olarsa, 4 ildən sonra Neft Fondunun 58,6 milyard dollar aktivi olacaq.
Qeyd edək ki, hökumət bu proqnozu hazırlayan zaman bir neçə göstəricini nəzərə alıb. Neft Fondunun aktivlərinə təsir edəcək əsas amillər dövlət büdcəsinə transfertlərin məbləği, aktivlərin yerləşdirilməsindən və idarə edilməsindən əldə edilən gəlirlər olacaq. Məsələn, bu il Neft Fondunun aktivlərində ciddi artım müşahidə edirik. İlk 9 ayda Neft Fondunun aktivlərinin dəyəri 5,5 milyard dollar artaraq 55,5 milyard dollara çatıb. Hökumətin proqnozuna görə, bu ilin sonunda aktivlərin dəyəri 54 milyard dollar olmalıdır. Göründüyü kimi hələ ilk 9 ayda faktiki məbləğ proqnozdan çox olub. Bunun səbəbi Neft Fondundan dövlət büdcəsinə transfertin az olması və investisiya edilən sahələrdə gəlirliliyin artması ilə bağlıdır.
Deməli, əgər növbəti illərdə də büdcəyə transfertin məbləği nəzərdə tutulandan az olarsa və neftin qiyməti əlverişli səviyyədə qalarsa, Neft Fondunun aktivləri hətta neftin qiymətinin 70 dollar səviyyəsində də artacaq.
Vasif
