Azərbaycanda əhalinin ərzaq xərcləri sürətlə artır - SƏBƏBLƏR

Bu il ərzaq mallarının qiymətində yüksək artımın olması əhalinin ticarət xərclərində qida məhsullarının payının bir qədər də artması ilə nəticələnib.

Sfera.az xatırladır ki, ötən ilin yanvar-may ayları ərzində ərzaq mallarının alınmasına 7 milyard 538 milyon manata yaxın pul xərclənmişdi.

Bu il xərclənən pul 1 milyard 679 milyon manat artaraq 9 milyard 217 milyon manata çatıb. Müqayisə göstərir ki, əhalinin ərzaq xərcləri orta hesabla hər ay 336 milyon manat və ya 22,3 faiz artıb.

Ərzağa çəkilən xərcin bu qədər çox artması 2 əsas amillə əlaqəlidir.

Birinci əsas amil yüksək qiymət artımlarıdır. 2022-ci ilin ilk 5 ayında qida malları 18,5 faiz bahalaşıb. Bu o deməkdir ki, əhali eyni miqdarda olan ərzağın alınmasına yalnız bahalaşmaya görə 18,5 faiz artıq pul ödəyib. Məsələn, ötən il 100 manat dəyərində olan bir səbətin qiyməti orta hesabla 118,5 manata yüksəlib.

İkinci əsas amil bu il ərzağa tələbin güclənməsidir. Ərzağa tələbi gücləndirən səbəblər isə özlüyündə 3 alt səbəblə bağlıdır. 2022-ci ildə əhalinin sayının artmasının davam etməsi, ölkəmizə gələn turistlərin sayının artması və real gəlirlərin artması ərzağa tələbi gücləndirib.

Müqayisə göstərir ki, əhalinin ərzaq xərclərinin artmasında birinci əsas səbəb daha çox rol oynayıb. Belə ki, əhalinin ötən il 100 manat olan ərzaq xərcinin bu il 122,3 manata yüksəlməsinin 18,5 manatı inflyasiya, 3,8 manatı isə ikinci qrup amillərlə bağlıdır. Deməli, bu il yüksək inflyasiya olmasaydı, ərzaq mallarına çəkilən xərc əhali sayında, turist sayında və gəlirlərdə artıma baxmayaraq kəskin şəkildə yüksəlməyəcəkdi.

Ərzağa çəkilən xərcin artması sayəsində əhalinin ticarət xərclərində onun payı 52,1 faizə yüksəlib. Bura içki və siqaretə çəkilən xərci də əlavə etdikdə bu qrup xərclərin payı 57 faizi ötür.

Pərakəndə ticarət xərclərində bu qrup xərclərin payının 57 faizi ötməsi yaxşı əlamət deyil. Çünki bu xərcləri əhali azalda bilmədiyindən məcbur qalıb, digər xərclərdə, o cümlədən qeyri-ərzaq və hətta pullu xidmətlərə çəkilən xərclərdə azalmaya gedir. Digər xərclərin azaldılması isə insanların həyat səviyyəsinə mənfi təsir göstərir.

Vasif

Sfera.az