Əliyevlə Putinin telefon danışığında hansı mövzular müzakirə edilib? - AÇIQLAMA
11:09 / 24.06.2021
1390
"Tərəflər arasındakı telefon danışığının zamanına və
müzakirə edilmiş məsələlərə baxanda bəzi proseslər haqda müəyyən təsəvvür
yarada bilir”.
Sfera.az bildirir ki, bunu politoloq Samir Hümbətov Rusiya prezidenti Putin və ölkə başçısı İlham Əliyev arasında baş tutan telefon
danışığına münasibət bildirərkən deyib.
Politoloq qeyd edib ki, dünyada və regionda son baş
verən proseslərin Rusiya üçün ürəkaçan vəziyyət yaratmadığını Putin də anlayır: "Ona görə də mümkün qədər Cənubi Qafqazda
mövcudluğunu gücləndirməyə deyil, qorumağa çalışır. Rusiya yaxşı başa düşür ki,
artıq postsovet məkanında dominantlıq etmək çətindir. Onun qarşısında NATO-da
gücünə görə II yerdə dayanan Türkiyə var. 12 iyunda Ermənistanın 15 terrorçu
qarşılığında Ağdamda basdırdığı 97 min tank və piyada əleyhinə minanın xəritəsini
Azərbaycana Gürcüstan vasitəsi ilə təhvil verməsi isə Rusiya üçün ciddi zərbə
oldu. İndi Rusiya Türkiyənin regionda varlığına mane ola bilməsə də, öz
varlığını qorumağa çalışır”.
Siyasi şərhçi Asif Nərimanlı isə deyib ki, təmaslarda
iki gündəm var: "Kommunikasiyanın bərpası üzrə İşçi Qrupunun işinin
fəaliyyəti və üçtərəfli razılaşmaların praktiki icrası. Birinci gündəm Bakı ilə
yanaşı, Rusiyanın da marağındadır. Laçın-Gorus sərhədində gərginlik yarandıqdan
sonra Ermənistan üçtərəfli İşçi Qrupunun işini birtərəfli qaydada dayandırmış və
"sərhəd problemi” həll edilmədən qərarını dəyişdirməyəcəyini açıqlamışdı.
Seçkidən sonra Kəlbəcər istiqamətində sərhədin Ermənistan tərəfinə Rusiya hərbçilərinin
yerləşdiriləcəyi xəbərləri yayıldı, erməni rəsmilər də məlumatları təsdiqlədi.
Bu informasiyanın yayılmasından bir gün sonra Əliyevlə Putinin telefon söhbətində
üç məsələnin müzakirəsi mümkündür.
Birincisi, üçtərəfli formatda İşçi Qrupunun bərpası
(bu rəsmi məlumatda da əksini tapır):kommunikasiyanın bərpası işində bu
vacibdir. İkincisi, sərhədlərin demarkasiyası prosesinin davam etdirilməsi və
Rusiya hərbçilərinin yerləşəcəyi mövqelər. Üçüncüsü isə, sərhədlərin müəyyənləşməsi
ilə bağlı yeni müqavilənin imzalanması”.
A.Nərimanlı bildirib ki, xarici işlər nazirlərinin
müzakirəsindən sonra liderlərin telefon söhbəti İşçi Qrupu məsələsində yekun qərarın
olduğu və sərhəd müqaviləsinin gündəmə daxil edildiyi fikrini önə çıxarır:
"İkinci gündəm Bakının istəklərini əks etdirir. Üçtərəfli
razılaşmaların praktiki icrasında Azərbaycan üçün əsas məqamlardan biri 10
noyabr razılaşmasının 4-cü bəndidir: erməni qoşunların Qarabağdan çıxarılması.
Digər bəndlər bu və ya digər formada icra edilir, o cümlədən, Bakı üçün vacib məsələlərdən
olan Zəngəzur dəhlizinin inşası davam edir. 4-cü bəndin icra edilməməsi
Rusiyanın marağında olmaqla yanaşı, Paşinyanın seçkidən öncə buna getmək istəməməsindən
də qaynaqlanırdı. Lakin Ərdoğanın səfəri və Şuşa Bəyannaməsi ilə mövqelərini
gücləndirən Bakının Ermənistandakı seçkilərdən sonra bu məsələ üzərində israrı
gözlənilən idi. İstisna deyil ki, Əliyevlə Putinin telefon danışığında "üçtərəfli
razılaşmaların icrasının praktiki aspektləri”ndə erməni qoşunlarının
çıxarılması prioritetlərdən biri olub. Zəngin məhz Əliyev tərəfindən edilməsi də
bu ehtimalı gücləndirən məqamlardandır”.