20 dollarlıq əskinas Fransa və Polşanı bir-birinə vurdu
Avropa Mərkəzi Bankının (ECB) yeni avro əskinasları üçün hazırladığı dizayn planı diplomatik qalmaqala səbəb olub. Hələ nə çap olunub-olunmayacağı, nə də dizaynının qəbul ediləcəyi bəlli olan 20 avroluq əskinas üzərində “Nobel” mükafatlı alim Mariya Küriyə yer verilməsi təklifi Fransa ilə Polşa arasında gərginlik yaradıb.
Sfera.az xarici mediaya istinadən xəbər verir ki, mübahisənin mərkəzində 1867-ci ildə Varşavada doğulan və daha sonra Fransada elmi fəaliyyətini davam etdirən alimin adının əskinas üzərində necə yazılacağı dayanır. Polşa tərəfi Mariya Küriyə doğma soyadı olan “Sklodovska”nın ya mötərizədə göstərilməsinə, ya da ümumiyyətlə çıxarılaraq yalnız “Curie” formasında qeyd olunmasına etiraz edir.
Polşa ictimaiyyəti və rəsmiləri bu yanaşmanı sadəcə texniki məsələ yox, Polşanın Avropa elminə və tarixinə verdiyi töhfələrin kiçildilməsi kimi qiymətləndirir. Polşa mediası bildirir ki, Migel de Servantes və Lüdviq van Bethoven kimi digər məşhur avropalıların adları banknotlarda tam və orijinal formada göstərilib. Mariya Küri isə hal-hazırda Polşanın 20.000 zlotilik əskinasında “Maria Sklodovska-Curie” kimi əks olunub.
ECB isə yekun qərarın verilmədiyini, alimin adının yazılış forması ilə bağlı tarix və dil kontekstində araşdırmaların davam etdiyini açıqlayıb. Bankın sözçüsü bildirib ki, “Marie Curie (qızlıq soyadı Sklodovska)” formasındakı işçi variant onun ikili kimliyini əks etdirmək məqsədi daşıyır”.
Bu mübahisə Polşa ilə Fransa arasında Mari Küri irsi üzərində illərdir davam edən fikir ayrılıqlarının yeni mərhələsi kimi qiymətləndirilir.
Yekun mövzu xalq səsverməsi və ekspertlər panelinin qiymətləndirməsi əsasında müəyyən ediləcək. ECB-nin İdarə Heyəti dizaynların son təsdiqini 2026-cı ildə verəcək. Yeni əskinasların dövriyyəyə buraxılması isə bu tarixdən bir neçə il sonra gözlənilir. Hazırkı banknotlar isə yenilərlə paralel olaraq müəyyən müddət ərzində dövriyyədə qalacaq.
Bəsti Rəfizadə
Sfera.az
