Çin və ABŞ razılaşa bilmir: "Onlar həmişə rəqib olaraq qalacaqlar"
İyunun 5-də ABŞ Prezidenti Donald Trampla Çin lideri Si Cinpin arasında telefon danışığı olub. Liderlər tarif sazişini və digər ticarət məsələlərini müzakirə ediblər. Telefon danışığından sonra Tramp bildirib ki, ABŞ və Çin tezliklə ticarət razılaşmasını müzakirə etmək üçün görüş keçirəcəklər.
Bəs bu təmaslar iki böyük ölkə arasında yaranan iqtisadi və siyasi problemləri həll edəcəkmi?
Mövzu ilə bağlı Sfera.az-a açıqlamasında siyasi şərhçi Kənan Novruzov bildirib ki, ABŞ və Çin həmişə rəqib olublar:
"Məlum olduğu kimi, tərəflər arasında rəqabət uzun illərdir davam edir. ABŞ-də Donald Tramp hakimiyyətinin ikinci dövrü başlayandan sonra isə qarşı tərəflə gərginlik yeni mərhələyə qədəm qoyub.
Ağ Evin üç əsas rəqibi var: Çin, Rusiya və İran. Adı çəkilən üç dövlət ABŞ-nin dünya ağasına çevrilməsinə mane olur. İndi Tramp məsələyə praqmatik yanaşır. Belə ki, o, başa düşür ki, Çini zəiflətməklə avtomatik olaraq Rusiya və İranı da idarəolunan duruma sala biləcək. Beləliklə, şərq bloku sıradan çıxa bilər".
K.Novruzovun sözlərinə görə, Vaşinqton son zamanlar Moskva ilə münasibətləri kəskinləşdirməməyə çalışır:
"Həmçinin, Tehranla münasibətlər də məhdud səviyyəyə qədər gərgindir. Ola bilsin, Tramp bunu Pekinin təklənməsi üçün edir.
ABŞ-nin Çinlə hərbi toqquşmaya girməsi ağlabatan deyil. Doğrudur, Tayvan “kartından” istifadə edilməyə davam olunacaq. Amma bu, heç bir halda hərbi toqquşmaya çevrilməyəcək. Belə bir ssenari nə Vaşinqtona, nə Pekinə, nə də planetə sərf edir".
Siyasi şərhçi qeyd edib ki, ABŞ Çini iqtisadi yolla zəiflətmək siyasətini davam etdirəcək:
"Bu, əlbəttə, həm də əks reaksiya ilə qarşılanacaq. ABŞ və Çin dünya bazarında bir- birilərini zəiflətməyə davam edəcəklər. Bu, özünü həm də ucuz qiymətə yeni məhsalların dünya bazarına daxil olmasında göstərəcək. Tərəflər bir-birilərinin bazarını “öldürməklə” əslində iqtisadi dinamikanı sürətləndirmiş ola bilərlər.
Buna baxmayaraq, tərəflər arasında davam edən iqtisadi müharibə kifayət qədər təhlükəlidir. Ona görə də hər iki tərəf bu məsələyə həssaslıqla yanaşır. Təsadüfi deyil ki, liderlərin telefon danışığında ticarət razılaşması əsas yer tutub.
Düşünürəm ki, Pekin və Vaşinqton ticarət razılaşmasına və gərginliyin azalmasına nail olacaqlar".
Firuzə Əliyeva
Sfera.az
