Qvineya-Bisaudakı Cantanes Milli Parkında çox gülməli hadisə qeydə alınıb. Belə ki, vəhşi şimpanzelər içki masasında görülüblər.

Tədqiqatçılar "təbii barlarda" heyvanları müşahidə edərək içkiləri paylaşan şimpanzelərin şəkillərini çəkiblər.

Sfera.az bildirir ki, tədqiqatın müəllifləri bu davranışın bizim alkoqol üçün dərin təkamül meylimizi nümayiş etdirdiyini hesab edirlər.

Yeni bir araşdırma göstərir ki, alkoqoldan həzz alanlar təkcə insanlar deyil: cəngəllik şimpanzeləri də spirtin psixoaktiv təsirindən yüksək həzz almaq üçün fermentləşdirilmiş meyvələri ovlayırlar. Əslində, yeni sübutlar göstərir ki, bizim ali primat yoldaşlarımız da Homo sapiens kimi spirtdən sosial sürtkü kimi istifadə edə bilər.

Exeter Universitetinin alimləri yeni bir araşdırmada Qərbi Afrikanın Qvineya-Bisau bölgəsindəki Kantan Milli Parkında vəhşi şimpanzelərin qıcqırdılmış Afrika çörəyini yeyib bir-birinə ötürdüklərini əks etdirən görüntülər çəkiblər.

Ekologiya və Mühafizə Mərkəzindən verdiyi məlumata görə, fermentləşdirilmiş meyvə mübadiləsi ən azı 10 ayrı vəziyyətdə müşahidə edilmişdir. Bu davranış şimpanzelərin niyə aktiv şəkildə spirtlə zəngin qidalar axtardıqlarına dair suallar doğurur.

Afrika çörəyi şəkərlə zəngindir və lazımi şəraitdə təbii olaraq fermentləşərək onu həcmcə 0,61%-ə qədər spirtlə (ABV) zənginləşdirir. Bu, insanların içdiyi spirtli içkilərlə müqayisədə nisbətən zəifdir - məsələn, pivə, adətən, 4% ilə 6% arasında ABV ehtiva edir. Bununla belə, elm adamları hesab edirlər ki, alkoqolun şimpanzelərə təsiri olduqca təsir edici ola bilər, çünki heyvanlar çoxlu meyvə yeyirlər.

Bununla belə, tədqiqatçılar vurğulayırlar ki, şimpanzelərin meyvədən “sərxoş” olma ehtimalı azdır – cəngəllikdə intoksikasiya, əlbəttə ki, sağ qalmaq üçün yaxşı heç nə vəd etmir. Bununla belə, şimpanzelərin "dincəlmək" və sosial qarşılıqlı əlaqəyə daha açıq olmaq üçün kifayət qədər içə bilməsi ehtimalı var.

Exeter Universitetinin Ekologiya və Mühafizə Mərkəzindən aparıcı müəllif Anna Bowland deyir ki, insanlar dopamin və endorfinləri ifraz etmək, həmçinin istirahət etmək və xoşbəxt olmaq üçün spirtli içki qəbul edirlər. Spirtli içkilərin birlikdə içilməsinin sosial bağların formalaşmasına və möhkəmlənməsinə kömək etdiyi də məlumdur. İndi vəhşi şimpanzelərin etanol tərkibli meyvələri yeyib paylaşdıqlarını bildiyimiz üçün sual yaranır: onlar oxşar fayda əldə edə bilərdilərmi?

Tədqiqatın müəllifləri qeyd edirlər ki, alkoqol tolerantlığının təkamül tariximizdən çox uzaqlara gedib çıxdığına dair inandırıcı sübutlar var.

"Sərxoş meymun fərziyyəsi" kimi tanınan bir maraqlı fikir, spirt qoxusuna cəlb edilən erkən primatların yetişmiş meyvələri tapmaqda daha yaxşı olduğunu göstərir. Etanol yüngül və uçucu birləşmədir, havada asanlıqla daşınır, meşə boyunca yayılır.

Alimlərin fikrincə, bu eyni uyğunlaşma, bu gün insanların spirtli içki qəbul etməsinə və sui-istifadə etməsinə kömək edir. Bütün "günahlarına" baxmayaraq, spirtli içkilər insan mədəniyyətinin inkişafında rol oynamış, ictimai bağları gücləndirən şənlikləri və ziyafətləri alovlandırmış ola bilər. Bu yeni araşdırmanın da göstərdiyi kimi, müasir şimpanzelərdə bu davranışın köklərini hələ də görə bilərik.

Aysel

Şimpanzelər "barda" spirtli içki qəbul edərkən lentə alınıb: Özlərini insan kimi aparırlar